Ψηλορείτης: TO EΞΩΤΙΚΟ ΦΟΙΝΙΚΟΔΑΣΟΣ ΠΡΕΒΕΛΗ

Τρίτη 28 Αυγούστου 2012

TO EΞΩΤΙΚΟ ΦΟΙΝΙΚΟΔΑΣΟΣ ΠΡΕΒΕΛΗ

ΚΟΥΡΤΑΛΙΩΤΗΣ–ΠΡΕΒΕΛΗΣ

Του Δακανάλη Μανόλη Αντιπροέδρου ΕΟΣ. ΜΟΙΡΩΝ

« Eυτυχώς το φοινικόδασος αναγεννήθηκε αμέσως

στο επόμενο Φθινόπωρο και διατηρήθηκαν οι φοίνικες»

Το άγριο Κουρταλιώτικο φαράγγι κληρονόμησε το όνομα του, από τους ήχους που δημιουργεί ο μανιασμένος βοριάς, οι οποίοι μοιάζουν με χειροκροτήματα-κούρταλα, όπως λέγονται στην τοπική διάλεκτο.

Στις 26 Αυγούστου 2012 μια μεγάλη ομάδα του Ορειβατικού Συλλόγου Μοιρών, βρεθήκαμε στις εντυπωσιακές πηγές του Κουρταλιώτη ποταμού, ακολουθώντας ένα κατηφορικό μονοπάτι με πολλά σκαλιά. Τεράστιες ποσότητες κρυστάλλινου νερού αναβλύζουν μέσα από τα σωθικά του βουνού από διαφορετικά σημεία, τα οποία σχηματίζουν ένα θεαματικό και ορμητικό καταρράκτη. Διερωτάται ο επισκέπτης, που βρίσκονται τόσες μεγάλες ποσότητες νερού? Στο ποτάμι υπάρχει αέναη ροή και εκβάλει στο εξωτικό φοινικόδασος Πρέβελη. Δίπλα από τις πηγές υπάρχει η εκκλησία του τοπικού Αγίου Νικολάου, o οποίος ασκήτεψε στο φαράγγι. Στο σημείο αυτό νοιώσαμε το μεγαλείο της Κρητικής φύσης.

Ακολουθήσαμε ένα παραποτάμιο μονοπάτι και φθάσαμε στη γέφυρα του Μεγάλου Ποταμού, όπου ένα περίτεχνο πέτρινο τοξωτό γεφύρι του 18^ου αιώνα ενώνει τις δυο όχθες του. Στα παλιά χρόνια εξυπηρετούσε τους μοναχούς και τους καλλιεργητές της μοναστηριακής περιουσίας. Στο σημείο αυτό σχηματίζεται μια μικρή λίμνη, η ροή του ποταμού συνεχίζεται, η πυκνή βλάστηση οργιάζει στον περιβάλλοντα χώρο, έτσι δημιουργήθηκε μια πραγματική όαση. Εδώ ο επισκέπτης ηρεμεί απολαμβάνοντας το καφεδάκι του μέσα στη δροσιά και την ησυχία.

Από τη γέφυρα ένας βατός χωματόδρομος αριστερά οδηγεί στη γραφική παραλία Αμμούδι. Ακολουθώντας το δρόμο αυτό στα δεξιά του συναντάμε τα λείψανα ενός παλιού οικισμού. Τα σπίτια είναι παλιάς Κρητικής αρχιτεκτονικής με καμαρωτές πόρτες, ενώ η εκκλησία πάνω στο υψωματάκι βρίσκεται σε καλή κατάσταση.

Μια μικρή ομάδα ορειβατών με αρχηγό το Γιώργη Σπυριδάκη έκαναν ποταμοδιάσχιση κολυμπώντας ή πλατσουρίζοντας μέσα στα κατάκρυα κρυστάλλινα νερά του ποταμού. Στις όχθες του ποταμού οργιάζει η βλάστηση από καλάμια, λυγαριές, πικροδάφνες, λίγους φοίνικες και πλατάνια.

Η πορεία αποδείχτηκε δύσκολη, διότι το ποτάμι είχε μεγάλη ροή, οι πέτρες γλιστρούσαν και υπήρχαν δύσκολα περάσματα μέσα από τα βράχια. Τους πήρε συνολικά τρεις ώρες μέχρι το φοινικόδασος.

Οι υπόλοιποι ορειβάτες με αρχηγό τον γράφοντα ακολουθήσαμε παράλληλη πορεία με το ποτάμι, βαδίζοντας σε αγροτικούς δρόμους και μονοπάτια. Στα δεξιά μας βρίσκεται το εγκαταλειμμένο «Κάτω Μοναστήρι» του 10^ου -11^ου αιώνα, στο οποίο τιμάται ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Το μοναστήρι είχε εγκαταλειφτεί πριν από πολλά χρόνια, αφέθηκε στην τύχη του, στη φθορά του αδηφάγου χρόνου και στο πλιάτσικο. Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαινίσει ένα συγκρότημα από κελιά και το προστατεύουν. Εντυπωσιάζουν οι πολλές ιδιότυπες καμινάδες που σήμερα δεν καπνίζουν πια.

Συνεχίζοντας την πορεία μας το μονοπάτι μας οδήγησε στο φρύδι του φαραγγιού Πρέβελη και από ψηλά απολαύσαμε την πανοραμική θέα της φαραγγοκοιλάδας με τους απόκρημνους βράχους και το παραποτάμιο φοινικόδασος.

Στο σημείο που εκβάλει το ποτάμι στη θάλασσα κάνει γωνία προς τα δεξιά, έτσι οι λουόμενοι έχουν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν το μπάνιο τους άλλοτε στη θάλασσα και άλλοτε στο ποτάμι. Η ευχάριστη πορεία μας μέχρι την ξωτική παραλία κράτησε δυο ώρες.

Το παραποτάμιο φοινικόδασος Πρέβελη είναι μια όαση και αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα και σπανιότερα οικοσυστήματα της Ελλάδας. Μέσα στους φοίνικες βρίσκεται η παλιά βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Σάββα προστάτη του φαραγγιού. Το φοινικόδασος και η ευρύτερη περιοχή προστατεύονται από το NATURA 2000.

Η επίσκεψη στο παραμυθένιο φοινικόδασος Πρέβελη αποτελεί μια μικρή περιπέτεια σε μια από τις ωραιότερες ακρογιαλιές, η οποία κατακλύζεται κάθε χρόνο από χιλιάδες ντόπιους και ξένους τουρίστες. Στα κρυστάλλινα νερά της θάλασσας και του ποταμού απολαύσαμε το μπάνιο μας.

Πρώτος έχει καταγράψει τους φοίνικες της Κρήτης ο πατέρας της βοτανικής Θεόφραστος (372-287 πχ). Είναι ενδημικό φυτό της Κρήτης, φθάνει σε ύψος 10-12 μέτρα, ζει περίπου 100 χρόνια και προτιμάει τα υγρά μέρη.

Στις 23-8-2010 από αβελτηρία και πλημμέλεια των αρμοδίων έπεσε το φοινικόδασος θύμα πυρκαγιάς κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Ευτυχώς όμως αναγεννήθηκε αμέσως στην επόμενη άνοιξη και διατηρήθηκαν οι φοίνικες.

Πραγματοποιήσαμε προσκύνημα στο Πίσω μοναστήρι Πρέβελη του 16^ου αιώνα, που τιμάται η μνήμη του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Η σημερινή ονομασία «Πρέβελη» πρέπει να καθιερώθηκε μετά το 17^ο αιώνα εξ αιτίας κάποιου ανακαινιστή. Κατά την Τουρκοκρατία είχαν ιδρύσει σχολείο, στο οποίο δίδασκαν γράμματα στα παιδιά και παράλληλα η μονή προσέφερε ψωμί και χρήματα στους φτωχούς υπόδουλους Κρητικούς.Το1821 ηγούμενος της μονής ήταν ο προικισμένος μοναχός ο Μελχισεδέκ Τσουδερός, ο οποίος οργάνωσε και εξόπλισε τον πρώτο επαναστατικό στρατό κατά των Τούρκων. Στις 24-5-1821 ύψωσε την πρώτη επαναστατική σημαία κατά των Τούρκων στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Ροδάκινο.

Το 1941-45 η μονή υπήρξε κέντρο φιλοξενίας πάνω από 5.000 στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων, που αναχωρούσαν με πλοία και υποβρύχια για την Αίγυπτο. Η μονή έχει πλούσιο μουσείο και στα κειμήλια της φυλάσσεται ο Tίμιος θαυματουργός Σταυρός. Δυο φορές προσπάθησαν να τον κλέψουν οι Τούρκοι και οι Γερμανοί, αλλά δεν τα κατάφεραν.

Ο Σταυρός χάθηκε στη μάχη στις Αμμουργέλες τον Αύγουστο του 1823, έπεσε στα χέρια των Τούρκων και τον πούλησαν στο λιμάνι του Ηρακλείου σε Γενοβέζους τυχοδιώκτες. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου έπλεε το καράβι τους στη θάλασσα του μοναστηριού και σταμάτησε απότομα. Έκαναν έλεγχο στο πλοίο, αλλά δεν βρήκαν καμιά ζημιά. Κατέβηκαν στο μοναστήρι για να πάρουν τρόφιμα και νερό. Είπαν το πάθημα στους μοναχούς και εκείνοι κατάλαβαν, ότι κουβαλούσαν το σταυρό. Οι Γενοβέζοι παρέδωσαν το Σταυρό και συνέχισαν το ταξίδι απρόσκοπτα.

Οι Γερμανοί λεηλάτησαν το μοναστήρι στις 28-8-1941 λόγω της αντιστασιακής του δράσης και πήραν μαζί τους τον Τίμιο Σταυρό. Στο αεροδρόμιο Μάλεμε οι Γερμανοί τον έβαλαν σε τρία διαδοχικά αεροπλάνα να τον στείλουν στη Γερμανία, τα οποία δεν μπόρεσαν να απογειωθούν και φοβήθηκαν. Παρέδωσαν το Σταυρό στη χωροφυλακή και στις 13 Σεπτεμβρίου ένας χωροφύλακας πήγε και παρέδωσε ένα δέμα με απόδειξη στο μοναχό Μανασσή. Άνοιξε το πολύτιμο δέμα και πήρε τον Τίμιο Σταυρό. Η μονή μετά το 1960 άρχισε να παρακμάζει.

Όλοι έμειναν ενθουσιασμένοι και ευχαριστημένοι.-

(Πηγές: Το βιβλίο του Ν. Ψιλάκη ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΜΝΗΜΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ σελ.175-181 και επίσημη ιστοσελίδα της μονής Πρέβελη).