ΚΟΥΦΟΝΗΣΙ (Λεύκη)
Του ορειβάτη
Δακανάλη Μανόλη
Την 1η
Ιουλίου 2018 από το λιμάνι του Μακρύ Γιαλού το ξύλινο πειρατικό πλοίο «ΕΥΔΟΚΙΑ»,
κατάμεστο από ορειβάτες του Αγίου Νικολάου, Μοιρών και τουρίστες, σήκωσε άγκυρα
ο καπετάνιος και έβαλε πλώρη για το εξωτικό
Κουφονήσι, που απέχει 10 ναυτικά μίλια. Βρίσκεται νότια της ανατολικής
Κρήτης απέναντι ακριβώς από το ακρωτήριο «Γούδερο» και ανήκει στο Δήμο της
Σητείας. Πρόκειται για τη νησίδα Ονεσία των αρχαίων Ελλήνων με επιφάνεια 4,26 τ.
χιλιόμετρα, μήκος 6 χιλ. και πλάτος 5,5.
Μετά από μιας ώρας ευχάριστης πλεύσης
βρεθήκαμε σε μια αφρικάνικη έρημο περιτριγυρισμένη από γαλαζοπράσινα
κρυστάλλινα νερά, με βραχώδεις ακτές, κάθετους βράχους, εντυπωσιακά πετρώματα, σπηλιές, 36 εξωτικές παραλίες με ψιλή άσπρη
και χρυσή άμμο. Μερικές από τις παραλίες αυτές είναι ο Ασπρουλός, η
Χιλιαδερφιά, Ο Φάρος, η Ανεμερτιά κοντά στο αρχαίο θέατρο 1000 θέσεων, που
κατασκευάστηκε το 2ο μΧ αιώνα. Σήμερα το θέατρο είναι σκεπασμένο με
άμμο για να μην καταστρέφεται.
Το πειρατικό πλοίο άρχισε να κάνει το γύρω του
νησιού και αγκυροβόλησε στο μεγάλο όρμο της Χιλιαδερφιάς. Πάνω από το πλοίο
βουτούσαν οι πειρατές στα γαλαζοπράσινα νερά του όρμου και έφθασαν μέχρι την
άσπρη παραλία.
Το
δεύτερο και τελευταίο αγκυροβόλιο έγινε στη μεγάλη παραλία του φάρου με
τη χρυσαφένια άμμο. Η μεταφορά των πειρατών στην παραλία έγινε με μεγάλη βάρκα,
η οποία πραγματοποίησε αρκετές διαδρομές. Απολαύσαμε το μπάνιο μας στην
παραμυθένια τροπική παραλία με τα κρυστάλλινα νερά και τα παιδιά με ένα Ισπανό
πειρατή βρήκαν μέσα στα βράχια τον κρυμμένο
θησαυρό.
Μια μικρή ομάδα ορειβατών ανηφορήσαμε στο
ψηλότερο σημείο του νησιού (υψ75μ) με το φάρο. Πάνω στο ύψωμα αυτό βρέθηκε
Ρωμαϊκός ναός και ένα άγαλμα θεότητας. Τα ευρήματα αυτά υπέστησαν εξοντωτική
λεηλασία και χρησιμοποιήθηκαν το 1920 ως δομικά υλικά για την κατασκευή του
φάρου.
Η βλάστηση στο νησί είναι χαμηλή θαμνώδης
με σπάνια είδη για τον ελληνικό χώρο. Χαρακτηριστικό είναι το ηλιάνθεμο, το Lygeum spartu
της βορείου Αφρικής, οι κρίνοι της παραλίας, χαμηλοί κέδροι κλπ. Μόνιμοι
κάτοικοι του νησιού είναι τα αγριοκούνελα, τα ποντίκια και λίγα αρπακτικά κλπ.
Οι
εναλλαγές του τοπίου διατηρούν σε εγρήγορση το βλέμμα του επισκέπτη, από τις απότομες βραχώδεις
ακτογραμμές, στις σπηλαιώσεις των λευκοκίτρινων πετρωμάτων και στις
μεταβαλλόμενες αμμοθίνες. Στη βόρεια
μεριά του νησιού βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου προστάτη των
ψαράδων και του νησιού.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ένα
οικισμό με δυο επαύλεις, εργαστήριο για την κατεργασία της πορφύρας και ρωμαϊκό
κτίριο δημοσίων λουτρών.
Η ονομασία Κουφονήσι προήλθε από τα πολλά
κοιλώματα και τις σπηλιές, που έχουν δημιουργηθεί από τη θάλασσα σμιλεύοντας τα
μαλακά πετρώματα. Μια άλλη εκδοχή θέλει να προέρχεται το όνομα όπως λένε οι
Κρητικοί από τα πολλά κουφά ποντίκια που υπήρχαν στο νησί. Λεύκη την
αποκαλούσαν οι αρχαίοι για τις λευκές της πέτρες και άμμο. Το Κουφονήσι μαζί με
τις βραχονησίδες Μακρουλό, Στρογγυλό, Τράχηλα και Μάρμαρα αποτελούν ένα
σύμπλεγμα.
Το
νησί δεν κατοικείται σήμερα, αλλά είναι γεμάτο από ερείπια ανθρώπινης
δραστηριότητας, που αρχίζει από τους πρωτομινωικούς χρόνους και φθάνει μέχρι τα
μεταβυζαντινά χρόνια. Βρέθηκαν σπηλιές που χρησιμοποιήθηκαν ως ερημητήρια και
ξωκλήσια με λατινικές επιγραφές και μια με ημερομηνία 1638. Οι αρχαιολόγοι
θεωρούν τη Λεύκη, ότι είναι η ΔΗΛΟΣ της Κρήτης.
Η
κύρια ασχολία των παλαιοτέρων κατοίκων ήταν η σπογγαλιεία και η επεξεργασία της
πορφύρας του χοχλιού, από την οποία βγαίνει το διάσημο βαθυκόκκινο χρώμα βαφής
αυτοκρατορικών υφασμάτων.
Εξ αιτίας του φυσικού κάλλους και του
διατηρουμένου οικοσυστήματος, το νησί προστατεύεται από το NATURA 2000 και
αποτελεί καταφύγιο άγριας ζωής. Παράλληλα αποτελεί τόπο ξεκούρασης και
διατροφής για δεκάδες είδη μεταναστευτικών πουλιών.
To τοπίο μέχρι σήμερα παραμένει ανέγγιχτο. Λόγω των
υπήνεμων όρμων του οι ψαράδες βρίσκουν εκεί καταφύγιο στις φουσκοθαλασσιές.
Το νησί ζωντανεύει τους καλοκαιρινούς
μήνες από την παρουσία των επισκεπτών, οι οποίοι απολαμβάνουν το μπάνιο τους
στις ξωτικές λευκές αμμουδιές του. Εδώ στη Νότια Κρήτη το καλοκαίρι κρατάει πολύ
και ο επισκέπτης νιώθει τη μυρωδιά της Αφρικής.
Στο πειρατικό πλοίο «Ευδοκία»
χωρητικότητας 250 ατόμων το Σελφ σέρβις-Μπαρ λειτουργούσε καθ όλη τη διάρκεια
της κρουαζιέρας και προσέφερε νόστιμα φαγητά σε προσιτές τιμές. Στο κατάστρωμα
του πλοίου προσφέρεται ψυχαγωγία για τα παιδιά, τα οποία ζουν μια θαυμαστή
πειρατική περιπέτεια.-
Πραγματοποιήσαμε μια πειρατική κρουαζιέρα στο
Κουφονήσι, αποκτήσαμε εμπειρία από την
εξερεύνηση αυτού του τροπικού και επίγειου Παράδεισου. Είχαμε σύμμαχο τον καιρό,
γιατί ήταν δροσερός και ευχάριστος για τον μήνα Ιούλιο.-
