ΦΑΡΑΓΓΙ ΟΡΕΙΝΟΥ

                      ΦΑΡΑΓΓΙ ΟΡΕΙΝΟΥ ή ΠΕΤΑΛΟΥΔΩΝ

                           ^{Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη}

       Το φαράγγι του Ορεινού ή Πεταλούδων βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του όρους Θρυπτή (υψ1475μ). Σχηματίζεται δυτικά από το χωριό Ορεινό (υψ620μ), έχει μήκος 6,5 χιλιόμετρα και καταλήγει στο αλσύλλιο του χωριού Κουτσουρά.  

      Ο Ορειβατικός Σύλλογος Μοιρών στις 27-9-2020 με 24 ορειβάτες-σες και αρχηγούς την Πέλα Κάτη και Μιχάλη Τζαγκαράκη ακολουθώντας ένα καλά σημαδεμένο μονοπάτι κατηφορίσαμε μέσα στο φαράγγι.

      Το πρώτο μέρος φαραγγιού είναι φανταστικό, εντυπωσιάζει ο μεγάλος καταρράχτης, που τρέχει αενάως νερό και σχηματίζει λιμνούλα. Το ρέμα τρέχει νερό σχηματίζοντας διάσπαρτους μικρούς καταρράχτες με λιμνούλες. Οι άγριες πλαγιές καλύπτονται με πεύκα, κυπαρίσσια  και άλλα δασικά δέντρα. Η πυρκαγιά του 1993 έκαψε μεγάλο μέρος του δάσους, το οποίο όμως έχει αναδασωθεί από μόνο του.

      Στο διάβα μας συναντήσαμε το ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που κτίστηκε την παλαιά χριστιανική προβυζαντινή περίοδο 330-726 μΧ. Εδώ βρέθηκε επιγραφή  που έγραφε. «Αφίχθη ενταύθα στρατηγός Βυζαντίου Νικηφόρος Φωκάς εν έτη 961 μ.Χ».

      Περίπου στα μέσα της διαδρομής στη νοτιοδυτική πλευρά, το φαράγγι αλλάζει  όψη εξ  αιτίας των γεωργικών καλλιεργειών κυρίως ελαιοδέντρων, ενώ η άλλη πλευρά καλύπτεται με μακία βλάστηση. Στο κομμάτι αυτό βαδίζαμε σε αγροτικούς δρόμους. Φθάσαμε το βυζαντινό ξωκλήσι  του Αγίου Δημητρίου, που κτίστηκε την περίοδο από το 330-726 μΧ.  Στον περίβολο του ναού υπό τη σκιά των δέντρων, στα παγκάκια και τραπέζια που υπάρχουν  γευματίσαμε.

      Αφήνοντας πίσω τις καλλιέργειες ακολουθήσαμε το ευδιάκριτο σημαδεμένο μονοπάτι με τις ενημερωτικές πινακίδες.

      Μέσα σε ένα ρέμα συναντήσαμε μια υδατογέφυρα με τόξο, από την οποία περνούσε αγωγός που μετέφερε νερό, σήμερα όμως είναι επιχωματισμένος. Μια πινακίδα μας ενημερώνει: «Το τόξο αυτό είναι μέρος Ρωμαϊκού υδραγωγείου, που έχτισε ο αυτοκράτορας Ανδριανός, περίπου 124 μΧ. Σε επίσκεψη του στην περιοχή».

      Πλησιάζοντας προς την έξοδο στη θέση «Περιστεργιώνας» το φαράγγι στενεύει, υψώνονται άγριες ορθοπλαγιές, οι οποίες είναι κατάφυτες κυρίως με πεύκα και φιλοξενούν πολλές σπηλιές.

      Το φαράγγι περνιέται ευχάριστα όλες τις εποχές του έτους. Την άνοιξη όμως που αναγεννιέται η φύση, με τα πολλά νερά, δυο μεγάλους και μικρούς καταρράχτες με  λιμνούλες, τα πολύχρωμα λουλούδια, τις κόκκινες πεταλούδες, τη βλάστηση να οργιάζει παντού, είναι η αποθέωση και η απόλαυση για τον κάθε ορειβάτη ή πεζοπόρο. Θεωρείται ως ένα από τα ωραιότερα φαράγγια της ανατολικής Κρήτης.

      Μετά την έξοδο μας από το φαράγγι, αφού κατεβήκαμε από μια μεγάλη σκάλα στον τελευταίο μεγάλο καταρράχτη του Περιστεριώνα, περπατήσαμε μέσα στο μεγάλο τεχνικό αλσύλλιο του Κουτσουρά. Το οποίο είναι πολύ όμορφο με πολλά δασικά δέντρα, πλούσια πυκνή βλάστηση και εντυπωσιάζει.

      Εδώ στο αλσύλλιο στις 4-5/10-2003 πραγματοποιήθηκε η 23η Παγκρήτια Ορειβατική Συνάντηση, με διοργανωτή τον τότε Ορειβατικό Σύλλογο Σητείας. Την επομένη μέρα ανεβήκαμε το φαράγγι και καταλήξαμε στο χωριό Ορεινό.

      Η πορεία  ήταν πολύ ευχάριστη διανύσαμε 8 χιλιόμετρα συνολικά και μας πήρε περίπου 4 ώρες.-

Με φόντο το χωριό Ορεινό

Καταρράχτης

Όλοι στον καταρράχτη

Οι βετεράνοι της παρέας

Πίνακας ζωγραφικής

Μεταμόρφωση του Σωτήρος

Άποψη του φαραγγιού

Πάνω στο μονοπάτι

Μικρό φράγμα

Μικρή ξεκούραση

Μικρή στάση για νερό

Ποζάρουν

Υδραγωγός Αδιανού

Υδραγωγείο Ανδριανού

Γεύμα στον Άγιο Δημήτριο

Στη σκιά του βράχου.

Καταρράχτης Περιστεριώνα

Κατάβαση από τη σκάλα.

Άλλη παρτίδα.

Ο τελευταίος

Σπηλιές φαραγγιού

Αλσίλλιο Κουτσουρά

ΤΟΥΝΕΛ ΤΟΥ ΠΛΑΚΙΑ

 

                       ΤΟΥΝΕΛ ΤΟΥ ΠΛΑΚΙΑ

                   Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

    Ο Πλακιάς βρίσκεται στα νότια παράλια του Νομού  Ρεθύμνου (35 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο) και είναι κτισμένος σε ένα υπήνεμο όρμο από τους μεγαλύτερους της νότιας Κρήτης. Σταδιακά έχει εξελιχθεί σε μεγάλο παραθεριστικό θέρετρο με πολλά ξενοδοχεία και δέχεται τουρίστες από όλο τον κόσμο.

     Στην αριστερή παραλία του όρμου ίσταται ένα άγριο βραχώδες ύψωμα και λίγα μέτρα από τη θάλασσα ορθώνεται μια μεγάλη κάθετη πλάκα. Στις σχισμές της οποίας έχουν χαραχθεί πολλές αναρριχητικές διαδρομές και τους έχουν δοθεί διάφορα ονόματα. Σε αυτές τις διαδρομές εξασκούνται ντόπιοι και ξένοι εραστές της αναρρίχησης.

     Από τα ριζιμιά  της ορθοπλαγιάς διέρχεται ένα μονοπάτι, το οποίο μας οδηγεί σε δυο μικρές  εντυπωσιακές σήραγγες, οι οποίες υπάρχουν τώρα και πολλά χρόνια.

    Ο αρχαιολόγος Χαριτόπουλος Ευάγγελος μαζί με τον Πολύκαρπο Τζίκα συντηρητή αρχαιοτήτων και την ομάδα των, μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες. Τα στοιχεία που συγκέντρωσαν τα παρουσίασαν στο 12^ο Κρητολογικό Συνέδριο στις 8-10-2019, που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο.

     Στη διάρκεια του 19^ου αιώνα και το πρώτο ήμισυ του 20^ου  αιώνα λειτούργησαν στην περιοχή του Πλακιά λιγνιτωρυχεία.

     Για τη μεταφορά του λιγνίτη κατασκευάστηκε βιομηχανική σιδηροδρομική γραμμή μήκους περίπου 2.5 χιλιομέτρων, από ανατολάς προς το δυτικό βραχώδες τμήμα του όρμου, που μπορούσαν να δέσουν πλοία.

     Σήμερα σώζονται τμήματα της γραμμής πάνω από την οποία περνά το μονοπάτι. Παρατηρούμαι εκβραχισμούς, ξερολιθιές, δυο σήραγγες, η πρώτη μεγαλύτερη, η δεύτερη μικρότερη και η οποία καταλήγει στη θάλασσα.

     Σύμφωνα με τη Γερμανική βικιπαίδεια τη σιδηροδρομική γραμμή λειτουργούσε ένας Γερμανός επιχειρηματίας μεταξύ Πλακιά και Λευκογίων διακινώντας λιγνίτη.

     Επίσης υπήρχε όχημα μεταφοράς του λιγνίτη μέσα από τα τούνελ στο βραχώδες τμήμα του όρμου, που μπορούσαν να πλησιάσουν πλοία και να φορτωθούν. Εκεί πάνω στα βράχια υπάρχουν κτίσματα που βοηθούσαν την προσέγγιση και φόρτωση των πλοίων.  

     Ο λιγνίτης ήταν κακής ποιότητας και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο σε ατμόπλοια, έτσι το 1930 έκλεισε η επιχείρηση.

     Κατά μια άλλη εκδοχή το ορυχείο παγιδεύτηκε από ντόπιους με εκρηκτικά υλικά στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου  και καταστράφηκε.

     Κατά τη Γερμανική βικιπαίδεια στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί μεγάλωσαν την πρώτη σήραγγα και κατασκεύασαν τη δεύτερη, η οποία φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Έτσι από το σημείο αυτό μπορούσαν τα υποβρύχια τους να τροφοδοτούνται,  με νερό, τρόφιμα, άλλα εφόδια και τορπίλες.

     Από ότι διαπίστωσα κατά την επίσκεψη μας στις 15-9-2020, τόσο στο σημείο που πλεύριζαν τα πλοία για να φορτώσουν το λιγνίτη, όσο και στο σημείο που η  δεύτερη σήραγγα φθάνει στη θάλασσα, υπάρχουν  εγκαταστάσεις ελλιμενισμού.

     Τα παραπάνω τούνελ αποτελούν αναπόσπαστο μέρος, της άγνωστης αν και πρόσφατης τοπικής μας ιστορίας σχετικά με την εξόρυξη άνθρακα. Πρέπει να διασωθούν, να αναδειχθούν, να τα επισκέπτονται ντόπιοι και ξένοι.-

 

Πηγές: https://www.academia.edu/29340228.

www.daynight.gr/tounel-tou-plakia-video/

Το περίφημο τούνελ του Πλακιά www.e-storieskritis.gr

Τέλος φόρμας

 

Μέρος που πλησίαζε το πλοίο

Εγκατάσταση ελιμενισμού 

Ξερολιθιά του δρόμου

Κενό μεταξύ των 2 τούνελ

Σε ευθεία γραμμή τα τούνελ

Σημείο φόρτωσης υποβρυχίου

Πρώτο μεγάλο τούνελ

Έξοδος πρώτου τούνελ

Δεύτερο τούνελ

Πρώτο τούνελ

Πρώτο τούνελ

Ξερολιθιά αντιστήριξης

Ξερολιθιά

Μονοπάτι

Πλάκα αναρρίχισης 

Γεφυράκι σιδηροδρομικής γραμμής

Κρινάκια στις αμμοθήνες

    

ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ

 

                     ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ

                  Του Δακανάλη Μανόλη πρώην Αγρονόμου

      Μετά την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1204 από τη Δ΄ Σταυροφορία, οι Φράγκοι με ηγέτη το Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο και ίδρυσαν το Πριγκιπάτο της Αχαΐας.

     Πάνω στο φυσικά οχυρωμένο λόφο του Μυστρά (υψ634μ) γνωστός και ως Μυζηθρά στις ανατολικές απολήξεις του Ταϋγέτου, το 1249 ο ηγούμενος του Πριγκιπάτου της Αχαΐας Γουλιέλμος Βιλεαρδουίνος χτίζει ισχυρό κάστρο το «Οριόκαστρο». Ο Μυστράς θα παίξει αργότερα πολύ σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

     Το 1259 οι Φράγκοι ηττήθηκαν στη μάχη της Πελαγονίας  από τους Βυζαντινούς, έτσι ο Μυστράς πέρασε στα χέρια των Βυζαντινών και έγινε πρωτεύουσα του Δεσποτάτου.

        Από το 1262 οι Βυζαντινοί γίνονται κύριοι του Μυστρά, με πρώτο δεσπότη τον Μανουήλ Καντακουζηνό (1349-1380). Οι κάτοικοι άρχισαν να κτίζουν σπίτια γύρω από το κάστρο, για να προστατευτούν από τους επιδρομείς.

     Ο λόφος γεμίζει σπίτια, χτίζονται αρχοντικά, παλάτια, εκκλησίες, οχυρωμένα μοναστήρια, δημιουργείται ισχυρό πολιτικό, στρατιωτικό, καλλιτεχνικό κέντρο και περιτειχίζεται. Δημιουργήθηκε η Πάνω και η Κάτω Χώρα

     Το Δεσποτάτο ακμάζει και εξελίσσεται σε σπουδαίο κέντρο πολιτισμού, καλλιεργούνται οι τέχνες, τα γράμματα με σημαντικούς καλλιτεχνικούς και πνευματικούς ανθρώπους.

    Τη διοίκηση του Μυστρά αναλαμβάνουν για δυο αιώνες μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης οι Κατακουζηνοί (1348-1383) και οι Παλαιολόγοι (1383-1460).

     Το 1448 στο Μυστρά  στέφεται ο τελευταίος  αυτοκράτορας του Βυζαντίου ο δεσπότης  Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος.

     Ιδιαίτερα σημαντικοί είναι οι βυζαντινοί ναοί της Μητρόπολης  Αγίου Δημητρίου 1262, Άγιοι Θεόδωροι 1290-1295, Αγίας Σοφίας 1348-1380, Ευαγγελιστρίας Παντάνασσας, Παναγίας Οδηγήτριας και η Περίβλεπτος.

    Το παλάτι των δεσποτών  κτίστηκε σε διάφορες χρονικές περιόδους. Εντυπωσιακό επίσης είναι και το κάστρο στην κορυφή του λόφου που δεσπόζει όλης της Λακεδαιμόνας.

     Στις 30-5-1460 ο Δημήτριος Παλαιολόγος παρέδωσε χωρίς μάχη το Μυστρά στους Οθωμανούς, ο οποίος παρέμεινε κατοικημένος κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής  περιόδου. Τη δεκαετία του 1830 εγκαταλείφθηκε και χτίστηκε η νέα  πόλη της Σπάρτης.

     Σήμερα ο Μυστράς είναι μια νεκρή πολιτεία. Με την ατμόσφαιρα του μυστηρίου να πλανάται στο Φράγκικο κάστρο με τα τείχη, στις εκκλησίες, στις καμάρες, στα καλντερίμια και στο παλάτι, που μαγνητίζουν τον κάθε επισκέπτη σαν εικόνες από παραμύθι.

   Οι ορειβατικοί σύλλογοι Ηρακλείου και Μοιρών στις 22-3-2003 και 23-7-2003 ιχνηλατήσαμε, γνωρίσαμε και θαυμάσαμε το Μυστρά.-

 Πηγές: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΌΜΟΣ 4οςσελ..40-41 Σταματελάτου.
            Βικιπαίδεια.

            Βιβλίο ΚΑΣΤΡΑ του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης σελ. 66.

            Φωτογραφίες Δακανάλης Μανώλης 22-3-2003 και 23-7-2007.

Στο κάμπινγκ του Μυστρά

Με φόντο την καστροπολιτεία.

Η παρέα πάνω στο κάστρο

Πάνω στο κάστρο

Στο Κάστρο με φόντο τη Σπάρτη

Η παρέα στο Κάστρο

Στο κάστρο με φόντο το χωριό Ταϋγέτη.

Άποψη κάστρου και πολιτείας.

Καμάρες καλντερίμια κλπ.

Αγία Σοφία.

Το παλάτι από την κορφή του Κάστρου.

Καστροπολιτεία

Το παλάτι από ψηλά.

Με φόντο τον Ταϋγετο.

Οχυρώσεις και πύργοι του κάστρου

Αγία Σοφία

Το παλάτι από κοντά.

Με φόντο την καστροπολιτεία

Το μοναστήρι της Παντάνασσας

Η Αγία Σοφία από ψηλά.

Η καστροπολιτεία.