Ψηλορείτης: Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΜΑΙΑ

Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου 2012

Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΜΑΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΚΣΤΡΑΤΕΥΤΙΚΟ ΣΩΜΑ

ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Του Δακανάλη Μανόλη πρώην Αγρονόμου

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκονταν προς το τέλος του, υποχρεώθηκε και ζήτησε ανακωχή η Βουλγαρία, η Τουρκία συνθηκολόγησε στις αρχές Οκτωβρίου του 1919 και ακολούθησαν τα άλλα κράτη του Άξονα.

Η Ελλάδα βρέθηκε εμπόλεμη με την πλευρά των νικητών ΑΝΤΑΝΤ. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος περνώντας δια πυρός και σιδήρου, πέτυχε να υλοποιήσει κατά κάποιο τρόπο τα σχέδιά του με θυσίες των δικών του πιστών.

Οι μονάδες που συγκροτήθηκαν και πολέμησαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με τόσο κόπο και τόσα θύματα‚ προορίζονταν να μετάσχουν σε ατέλειωτους σκληρούς αγώνες τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Στις 5/18 Ιανουαρίου του 1919 έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη ένα γεγονός το οποίο οι περισσότεροι αγνοούν. Πέρασαν 466 χρόνια από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους και ο ναός της Αγίας Σοφίας που λειτουργούσε ως Τζαμί, μετατράπηκε για λίγη ώρα σε ελληνικό χριστιανικό ναό και ολοκληρώνεται η Θεία Λειτουργία που διακόπηκε το 1453. Στον ναό της Αγίας Σοφίας υπήρχαν φύλακες και προσκυνητές μουσουλμάνοι, ενώ η Κωνσταντινούπολη βρίσκονταν υπό συμμαχική κατοχή.

Πρωταγωνιστής αυτού του γεγονότος ήταν ο Ιερέας Λευτέρης Νουφράκης από τις Αλώνες Ρεθύμνου της 2ης Ελληνικής Μεραρχίας μια από τις δυο μεραρχίες, που συμμετείχαν στο «συμμαχικό» Εκστρατευτικό Σώμα για την Ουκρανία. Η νηοπομπή που μετέφερε τις μεραρχίες αγκυροβόλησε για λίγο ανοιχτά της Κωνσταντινούπολης.

Ο Στρατιωτικός ιερέας Ελευθέριος Νουφράκης με τον γενναίο κρητικό ταξίαρχο Φραντζή, τον Ταγματάρχη Λιαρομάτη, το Λοχαγό Σταματίου και τον Υπολοχαγό Νικολάου, αγνάντευαν από το πλοίο την Αγιά Σοφία, κρύβοντας βαθιά μέσα τους το μεγάλο μυστικό που είχαν πάρει το προηγούμενο βράδυ, να πάνε στην πόλη να λειτουργήσουν στην Αγία Σοφία, μετά από πρόταση του λιονταρόψυχου παπά Λευτέρη Νουφράκη. Η προκλητικότητα αυτή θα προκαλούσε θύελλα αντιδράσεων από τους συμμάχους, θα δημιουργούνταν διπλωματικό επεισόδιο και θα έφερνε σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο παπά Λευτέρης όμως ήταν κατηγορηματικός. –Αν δεν έλθετε θα πάω μόνος μου!

Επιβιβάστηκαν στη βάρκα του Κοσμά, ενός Ρωμιού της πόλης και τους μετέφερε στην προκυμαία, όπου έδεσε τη βάρκα.

Εισήλθαν μέσα στην Αγία Σοφία και άρχισαν τη λειτουργία, η οποία προχωρούσε κανονικά ύστερα από 466 χρόνια. Η Αγία Σοφία αρχίζει να γεμίζει από Τούρκους και Έλληνες της πόλης, αλλά ο παπά Νουφράκης δεν πτοείται. Ακολουθεί η «Μικρή Είσοδος», το «Υπερμάχων Στρατηγώ..», ο Απόστολος αναγιγνώσκεται από τον ταξίαρχο Φραντζή, ενώ χρέη νεωκόρου εκτελεί ο υπολοχαγός Νικολάου. Ακολουθεί το «Ευαγγέλιο» από τον παπά Νουφράκη, το «Άξιο Εστί», το «Πιστεύω» και η λειτουργία μέσα στην Αγία Σοφία τελειώνει. Ένα όνειρο δεκάδων γενεών Ελλήνων έχει γίνει πραγματικότητα.

Ο παπά Νουφράκης λέει στον υπολοχαγό. «Μάζεψε τα γρήγορα όλα βάλτα μέσα στην τσάντα και πάμε». Οι Τούρκοι αρχίζουν να γίνονται άγριοι και έτοιμοι να επιτεθούν. Ένας Τούρκος αξιωματούχος παρουσιάζεται με την ακολουθία του και λέει: "Ντουρούν Χεμέν" (αφήστε τους να περάσουν). Το είπε με μίσος, ήθελε να βάψει τα χέρια του με αίμα, αλλά εκείνη τη στιγμή προείχε το συμφέρον της πατρίδας του. Δεν ήταν χρήσιμο να σκοτώσουν πέντε Ρωμιούς μέσα στην Αγία Σοφία. Άλλωστε ανοιχτά της πόλης βρίσκονταν ετοιμοπόλεμες δυο Ελληνικές μεραρχίες.

Την ώρα που έβγαιναν από το ναό ένας μεγαλόσωμος Τούρκος σηκώνει ένα ξύλο και ορμά κατά του παπά Νουφράκη, ο ηρωικός όμως παπάς σκύβει και αποφεύγει το κτύπημα. Ένας άλλος Τούρκος τον κτυπά δυνατά στον ώμο και κλονίζεται. Ο ταγματάρχης Λιαρομάτης και ο λοχαγός Σταματίου αφοπλίζουν τον Τούρκο που είναι έτοιμος, να του δώσει το τελειωτικό κτύπημα. Τρέχουν στην προκυμαία και μπαίνουν στη βάρκα, γρήγορα ο Κοσμάς λύνει τα σχοινιά και κωπηλατεί προς το καράβι.

Ακολούθησε διπλωματικό επεισόδιο και οι «σύμμαχοι» διαμαρτυρήθηκαν στον Βενιζέλο, ο οποίος αναγκάστηκε να επιπλήξει τον παπά Λευτέρη Νουφράκη. Όμως κρυφά επικοινώνησε μαζί του και τον επαίνεσε.

Ο παπά Ελευθέριος Νουφράκης από τις Αλώνες Ρεθύμνου ήταν ένα αληθινό παλικάρι στη 2^η Μεραρχία, που αργότερα συμμετείχε στη Μικρασιατική Εκστρατεία και έφτασε ως τις πύλες της Άγκυρας. (Πηγές: Βικιπαίδεια. Ηλεκτρονική εφημερίδα ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 3-6-1998).

Ο πρώτος σταθμός των νέων περιπετειών βρίσκονταν στα παράλια της Ρωσίας και η εκεί εκστρατεία τους αφορούσε μια υπόθεση που κανείς από τους αξιωματικούς και στρατιώτες δεν κατανοούσε. Στην Κριμαία και την Ουκρανία οι Ελληνικές και συμμαχικές δυνάμεις πήραν μέρος σε μια πολυεθνική απόπειρα ανατροπής των Μπολσεβίκων μέσα σε μια χαώδη κατάσταση και ένα εμφύλιο πόλεμο.

Για τον Βενιζέλο η προσδοκία δεν βρίσκονταν στη συντριβή των Μπολσεβίκων, όσο στα ανταλλάγματα που θα αποσπούσε για τη συμμετοχή του στη νέα συμμαχική σταυροφορία.

Οι 2η και Ι3η Ελληνικές μεραρχίες περίπου 23.000 χιλιάδες άνδρες, υπό την διοίκηση του υποστρατήγου Νίδερ‚ βρέθηκαν στην Οδησσό και Σεβαστούπολη τον Ιανουάριο του 1919. Συγκρούστηκαν με τον Κόκκινο Στρατό και με τα πληρώματα των Γαλλικών πλοίων που στασίασαν πίσω τους.

Οι ελληνικές δυνάμεις έδωσαν σκληρές μάχες και αναδείχτηκαν οι καλύτεροι πολεμιστές στις μάχες της Χερσώνας, της Οδησσού, της Σεβαστούπολης και τέλος διέσωσαν τους ΄Ελληνες της Οδησσού μεταφέροντας τους ατμοπλοϊκώς στις 25-5-1919 σε Ελληνικά λιμάνια.

‘Ηταν προφανώς μια χαμένη υπόθεση‚ ο κύριος όγκος των ελληνικών δυνάμεων στις 19 Μαρτίου 1919 ακολούθησε τις υπόλοιπες συμμαχικές δυνάμεις στην υποχώρηση από την Οδησσό προς τη Βεσσαραβία. ‘Έτσι πήρε τέλος η ανάμειξη των Ελληνικών δυνάμεων στο Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο. Η Ελλάδα άφησε πίσω της 400 νεκρούς και 660 εξαφανισθέντες.

Ο Βενιζέλος πέτυχε την πολυπόθητη εντολή για αποστολή Ελληνικών δυνάμεων στη Μικρά Ασία.

Στην παραπάνω εκστρατεία της Ρωσίας από την έρευνα που έκανα διαπίστωσα ότι, πήραν μέρος οι παρακάτω Ανωγειανοί στρατιώτες.

1.-Καλλέργης Ιωάννης του Σήφη ή Σηφογιάννης. Τον οποίο ακούγαμε με ανοιχτό το στόμα στα καφενεία των Ανωγείων να διηγείται τις μάχες που έδωσαν. Μάλιστα τους φώναζαν οι Ρώσοι στα Ελληνικά : « Έλληνες είμαστε αδέλφια,Χριστιανοί ορθόδοξοι, τι δουλειά έχετε εσείς στα εσωτερικά μας». Ακόμα έλεγε πως πέρασαν στην Κριμαία στη βόρεια αυτή και αχανή έκταση με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

2.- Σμπώκος Χριστόδουλος του Ιωάννη.

3.- Βρέντζος Σπυρίδως του Εμμανουήλ ή Βρετζοσπυρίδως ,πού κατοίκησε μετά στη

Γέννα Μονοφατσίου.

4.- Σμπώκος Γιώργης του Ιωάννη.

5.- Δακανάλης Εμμανουήλ του Ιωάν. κάτοικος Πλακιώτισσας.

Πιθανόν να υπάρχουν και άλλοι Ανωγειανοί που δεν μπόρεσα να εντοπίσω.

Βιβλιογραφία: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Τόμος Ι2ος Εκδόσεις Δ0ΜΗ, σελίδες

84-85 Ι. Μαργαρίτης.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΡΑΤΟΥ. Πολεμικά γεγονότα του Ελληνικού Έθνους σελ. 121-123.

Βικιπαίδεια.

ΜΕΣΣΟΓΕΙΟΣ Ηλεκτρονική εφημερίδα 3-6-1998.

Διήγηση: Ιωάννη Ιωσήφ Καλλέργη κατοίκου Ανωγείων.