Σελίδες

Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012

ΠΙΕΡΙΑ - ΒΕΡΜΙΟ



Αναβάσεις
στα Πιέρια και στο Βέρμιο

Του Δακανάλη Μανόλη,
         Αντιπροέδρου Ε.Ο.Σ. Μοιρών

         Το λεωφορείο στις 24 Μαρτίου 2005 με 48 ορειβάτες από τους Ορειβατικούς Συλλόγους Ηρακλείου και Μοιρών, ανηφόρισε προς την Άνω Μηλιά (υψ1050μ), στις ανατoλικές  πλαγιές των Πιερίων. Πίσω μας αφήσαμε την όμορφη πόλη της Κατερίνης και εγκατασταθήκαμε στο Ορειβατικό καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Κατερίνης, που ιδρύθηκε το 1932. Βρήκαμε ένα ζεστό και φιλόξενο περιβάλλω, ενώ η θέα από το καταφύγιο ήταν πανοραμική μέχρι τη Χαλκιδική.
        To απομεσήμερο πήραμε νοτιοδυτική πορεία και ακολουθήσαμε ένα δασικό δρόμο, που ελίσσονταν μέσα σε ένα ατέλειωτο δάσος με γυμνές οξιές, αφού δεν είχαν φορέσει την ανοιξιάτικη φορεσιά τους. Σε υψόμετρο 1.200 μέτρων βρεθήκαμε μπροστά στο μνημείο των 72 νεκρών του Ουκρανικού αεροπορικού δυστυχήματος, που έγινε στις 17-12-1997. Οι περισσότεροι νεκροί ήταν Έλληνες, οι υπόλοιποι Ουκρανοί και άλλων εθνοτήτων. Αποτίσαμε ένα ελάχιστο φόρο τιμής στα θύματα της αεροπορικής αυτής τραγωδίας. 
       Το ιερό βουνό ο Όλυμπος στέκονταν υπερήφανος κατάλευκος από τα χιόνια, ενώ  η μεγαλύτερη κορφή του ο «Μύτικας» (υψ2.917μ.), το Στεφάνι του Δία, ο Προφήτης και  άλλες κορφές του φιγούραραν υπερήφανες. Η μέρα μάζευε σιγά-σιγά τα φτερά της για να κουρνιάσει πίσω από τον Όλυμπο. Στο καταφύγιο φθάσαμε με το τελευταίο φως της ημέρας από διαφορετικό δρομολόγιο και την περισσότερη ώρα βαδίζαμε πάνω στο χιόνι.
      Το βράδυ στο ζεστό και φιλικό καταφύγιο περάσαμε ονειρεμένα. Γευτήκαμε πλούσια νόστιμα  παραδοσιακά γαστρονομικά εδέσματα, στα οποία κυριαρχούσε το αγριογούρουνο.
      25η Μαρτίου:  Νωρίς το πρωί σηκωθήκαμε  με υψηλό φρόνημα, γιατί ήταν διπλή γιορτή της Εθνικής μας   Παλιγγενεσίας και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
     Ο καιρός ήταν ομιχλώδης με πολύ μικρή ορατότητα και χαμηλή θερμοκρασία. Ανηφορήσαμε με ζωντάνια και λαχτάρα για να καταχτήσουμε την πιο ψηλή κορφή των Πιερίων «Φλάμπουρο» (υψ2.194μ). Οδηγούς είχαμε  τους έμπειρους ορειβάτες του ορειβατικού Κατερίνης Πουσανίδη Δημήτρη, Καραβέργο Βασίλη, Σιδηρόπουλο Λάζαρο και Κατσάρα Κώστα .
     Όσο ανεβαίναμε στις πλαγιές των Πιερίων, η ομίχλη  αραίωνε, η θερμοκρασία ανέβαινε και μετά τα 1.200 μέτρα υψόμετρο βαδίζαμε σε  ένα ηλιόλουστο τοπίο. Δάση από πανύψηλες λυγερόκορμες οξιές κάλυπταν όλες τις πλαγιές και λαγκαδιές του βουνού, ενώ  στα πιο ψηλά κυριαρχούσαν πανύψηλα πεύκα και έλατα.
      Τραβερσάραμε σε μια μεγάλη ανηφόρα, όπου μας κόβονταν η ανάσα, διαβήκαμε από τις θέσεις « Σέλωμα» και  « Τούφες Καραγιώργη». Το χιόνι ήταν ήδη πάρα πολύ, ολόκληρο το βουνό ήταν κατάλευκο και βαδίζαμε με δυσκολία. Καταχτήσαμε την πρώτη κορφή και βρεθήκαμε μπροστά στο οροπέδιο «Αβδελάς» (υψ2.050μ).
    Πάνω στις κάτασπρες χιονισμένες κορφές του Ολύμπου, φανταστήκαμε  το Δία να  κάθετε στο θρόνο του ήρεμος. Κάτω από τα πόδια του στο οροπέδιο των «Μουσών» να χορεύουν οι μούσες ρυθμικά κάτω από τις θεϊκές μελωδίες, διασκεδάζοντας τον ίδιο και τους άλλους θεούς. Φαίνεται, ότι είδε ο Δίας εμάς τους επισκέπτες  του Ψηλορείτη,  όπου ο ίδιος γεννήθηκε  και ανδρώθηκε στο Ιδαίο Άντρο   κάτω από την προστασία των Κουρητών ή Ιδαίων Δακτύλων. Μας θεώρησε  δικούς του ανθρώπους, άφησε κατά μέρος τους κεραυνούς, έδιωξε τα σύννεφα και μας ζέστανε ο κοσμογυριστής ήλιος.
        Όλοι οι ορειβάτες, γραμμή ο ένας πίσω από τον άλλο, δημιουργήσαμε μονοπάτι πάνω στο χιόνι, που ήδη έφθανε τα 80 εκατοστά. Στην Κρήτη το μονοπάτι αυτό το λέμε «κοπαριά». Το χιόνι όμως λόγω της ζέστης είχε μαλακώσει πολύ με αποτέλεσμα να καρφώνουμε μέχρι τα σκέλια. Τότε, ο αρχηγός Νικόλας Μυλωνάς με τους έμπειρους οδηγούς μας, αποφάσισαν την επιστροφή για λόγους ασφάλειας.
      Τα Πιέρια όρη έχουν πλούσια φυσική ομορφιά και μοναδικά αλπικά τοπία, θεωρούνται από τη μυθολογία η μήτρα των Πιερίδων Μουσών, της Σεμέλης και του Διόνυσου, εκφραστές του μύθου, της μουσικής και του έντεχνου λόγου. Είναι ένα εκτεταμένο βουνό, εξαιρετικά δασωμένο, με κυρίαρχες τις οξιές, τα πεύκα, ενώ τα έλατα κυριαρχούν στις βόρειες πλαγιές του βουνού.
      Η ορνιθοπανίδα αποτελείται από λύκους, πέρδικες, αγριογούρουνα και αρπακτικά πουλιά. Στις κορφές και πλαγιές των Πιερίων ενδιαιτώνται την καλοκαιρινή περίοδο  πολλά ποίμνια. Οι κτηνοτρόφοι για να γλιτώσουν τα ποίμνιά τους από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, τα είχαν κατεβάσει εγκαίρως στα χειμερινά βοσκοτόπια στους πρόποδες του βουνού.
     Την 26η Μαρτίου προορισμός μας ήταν η κορφή του όρους Βέρμιο, που βρίσκεται βόρεια  της Νάουσας. Μια μικρή ζημιά του λεωφορείου μας έβγαλε έξω από το πρόγραμμα για τρεις και περισσότερο ώρες. Φθάσαμε στο χιονοδρομικό κέντρο Τρία - Πέντε Πηγάδια ( υψ1450 μ) στις 2 μετά το μεσημέρι. Η ομίχλη που συνοδεύονταν από μεγάλη υγρασία, είχε καλύψει ολόκληρη την περιοχή  του Βερμίου, ενώ η θερμοκρασία ήταν σε κανονικά επίπεδα. Στο χώρο του χιονοδρομικού υπάρχει σαλέ, γήπεδο και  ειδικό παρκινγκ  για τροχόσπιτα.
    Ο Αλιάκμονας, ο Ιερός ποταμός των Μακεδόνων, χωρίζει τη μεγάλη πεδιάδα στα δύο, στην οποία καλλιεργούνται  ροδακινιές, βερικοκιές, μηλιές και σιτηρά. Τα δέντρα βρίσκονταν σε πλήρη ανθοφορία και έδιναν στον κάμπο λόγω της πολυχρωμίας των ανθέων μια ιδιαίτερη  διάσταση και ομορφιά.
     Το Βέρμιο που ετυμολογικά σημαίνει «ύψωμα», βρίσκεται στην καρδιά της Μακεδονίας και η υψηλότερη κορφή του «Τσανακσή» έχει υψόμετρο 2.052 μέτρα . Το βουνό είναι κατάφυτο από πυκνά δάση οξιάς, έχει πολλά υδάτινα ρέματα, πλούσια βλάστηση και πολλά βοσκοτόπια.
     Οι μεγάλες και συχνές χιονοπτώσεις την περίοδο του χειμώνα μέχρι στις αρχές της άνοιξης, το καθιστούν ιδανικό βουνό για τα χειμερινά σπορ. Γι’ αυτό διαθέτει δυο από τα μεγαλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της Ελλάδας, το Σέλι από τη μεριά της Βέροιας και τα Τρία - Πέντε Πηγάδια από τη μεριά της Νάουσας.
     Άλλοι ορειβάτες, λόγω του προχωρημένου της ώρας, προτίμησαν μια μικρή πορεία προς την κορφή, άλλοι γνώστες της τέχνης ασχολήθηκαν με το σκι και τέλος οι περισσότεροι πήραμε τον αναβατήρα μήκους 1.500 μέτρων και ανεβήκαμε στην κορφή του βουνού.  Η εμπειρία μας πάνω από τον αναβατήρα ήταν φανταστική και μοναδική, μέσα σε 13 λεπτά βρεθήκαμε στα 2.005 μέτρα υψόμετρο. Οι χιονοδρόμοι μικροί και μεγάλοι γλιστρούσαν κάτω από εμάς στις πίστες και ανάμεσα στα χιονισμένα δέντρα,  από την κορφή του βουνού μέχρι το οροπέδιο.
    Το χιονοδρομικό έχει πολλές πίστες για όλα τα γούστα, η μεγάλη πίστα των 1.800 μέτρων μήκους ονομάζεται «Αριστοτέλης» και είναι η μεγαλύτερη  της Ελλάδας. Το χιονοδρομικό διαθέτει επίσης τεχνητή χιονόπτωση. Στην κορφή υπάρχει καταφύγιο, στο οποίο ο επισκέπτης μπορεί να πάρει τον καφέ του απολαμβάνοντας τη μεγάλη θέα από εκεί ψηλά. Ο Όλυμπος, ο Βόρρας ή Καϊματσαλάν  ο Γράμμος και το Βίτσι κατάλευκα με χιόνια φιγούραραν υπερήφανα στο βάθος.
        Κάναμε μια μικρή στάση στην πανέμορφη και γραφική πόλη της Νάουσας με τους περίπου 20.000 κατοίκους, η οποία είναι κτισμένη πάνω σε ύψωμα. Εντυπωσιαστήκαμε με τις πηγές του Αϊ Νικόλα, όπου από τα σπλάχνα του όρους Βέρμιο βγαίνουν τεράστιες ποσότητες  κρυστάλλινων υδάτων, τα οποία σχηματίζουν τον ποταμό Αραπίτσα. Το 1822 στην Επανάσταση οι Ναουσαίοι πολέμησαν ηρωικά, αλλά νικήθηκαν από τους Τούρκους, οι οποίοι έκαψαν την πόλη. Πολλές γυναίκες για να μην πιαστούν από τους Τούρκους, έπεσαν στον περίφημο καταρράκτη του Αραπίτσα και χάθηκαν ως άλλες Σουλιώτισσες.
      Η πόλη είχε αξιόλογες βιομηχανικές μονάδες που έδιναν εργασία στους κατοίκους. Τα τελευταία χρόνια όμως έχουν μεταφερθεί στα Σκόπια και έχει δημιουργηθεί μεγάλη ανεργία στην πόλη. Η Νάουσα φημίζεται για τα υφαντά και τις κουβέρτες της.
       Το πρωί της 27ης Μαρτίου η ομίχλη κάθονταν πάλι ερμητικά πάνω από τα πεδινά όπως και τις προηγούμενες μέρες. Αποχαιρετίσαμε τον υπεύθυνο του καταφυγίου  Τάκη Λαζογιάννη και το προσωπικό του, για τις υπέροχες υπηρεσίες και τα μοναδικά γαστρονομικά εδέσματα που μας πρόσφεραν. Εκείνος με τη σειρά του  δώρισε στον καθένα μας από ένα μπουκάλι ντόπιο κρασί.
      Το λεωφορείο μας πήγε στη θέση «Παπά Χωράφι», σε υψόμετρο 1.410 μέτρων, στη βορειοανατολική πλευρά των Πιερίων, όπου λειτουργεί  από το 2001 το χιονοδρομικό κέντρο του Ελατοχωρίου. Μαζί με  15 ορειβάτες του ορειβατικού Κατερίνης με επικεφαλής τον πρόεδρο Λαζαρίδη Ανέστη, ακολουθήσαμε ένα δασικό δρόμο με προορισμό την κορφή Αρβανίτη (υψ2025μ). Ο καιρός μπούκωσε απότομα χαμήλωσαν τα σύννεφα, φυσούσαν ισχυροί παγωμένοι βοριάδες και αισθητή πτώση της θερμοκρασίας .
      Το χιόνι όσο ανηφορίζαμε γίνονταν όλο και περισσότερο, αφήσαμε πίσω μας ένα υπέροχο χιονισμένο ελατόδασος και βαδίζαμε στην κατάλευκη αλπική ζώνη. Το κρύο είχε γίνει  πολύ τσουχτερό και στην κορφή Αρβανίτη σταματήσαμε πολύ λίγο.   Η επιστροφή  στο σαλέ του χιονοδρομικού έγινε  με τον αναβατήρα. 
     Ευχαριστήσαμε θερμά τον πρόεδρο του ορειβατικού Κατερίνης κ. Λαζαρίδη  για τη βοήθεια και τις πληροφορίες που μας προσέφεραν τα μέλη του συλλόγου, όλες  τις μέρες που βρεθήκαμε στα Πιέρια.
     Η μέρα άρχισε να μαζεύει τα φτερά και από το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης «Μακεδονία», με μια ευχάριστη ωριαία πτήση φτάσαμε στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου «Νίκος Καζαντζάκης».
      Όλοι μας μείναμε πολύ ευχαριστημένοι με τις νέες εμπειρίες που αποκτήσαμε στα Μακεδονικά βουνά, οι οποίες έμειναν τυπωμένες βαθιά στο σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μας. Είμαστε ανανεωμένοι και έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε με περισσότερη δύναμη τα  προβλήματα της καθημερινότητας.
      Τη διοργάνωση της εκδρομής έκανε ο ορειβατικός Ηρακλείου με αρχηγό το Νικόλα Μυλωνά, τους οποίους ευχαριστούμε θερμά.
      Ο ορειβατικός Μοιρών συμμετείχε με τους, Γιώργη Σπυριδάκη (πρόεδρο), Μανόλη Δακανάλη (αντιπρόεδρο), Μανέλη Βολωνάκη και Αντώνη Καραμπακάκη (μέλη).-
                                                                       
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ της Μεσαράς φύλλο 574/5-4-2005.



Πιέρια-Τούφες Καραγιώργη

                        



Γερσμένα έλατα στα  Πιέρια
Μνημείο θυμάτων Ουκρανικού αεροπλάνου
Προς κορφή Αρβανίτη
Τομάρι αγριγούρουνου
Τρία Πέντε Πηγάδια
Πιέρια
Κορφή Βερμίου
 
Τρία Πέντε Πηγάδια
Τρία Πέντε Πηγάδια
Χιονοδρομικό Βερμίου
Καταφύγιο Άνω Μηλιάς
Κορφή Αρβανίτης
Σημείο συντριβής του αεροπλάνου
Κορφή Βερμίου




Οροπέδιο Αβδελά στα Πιέρια
Κορφή Αβδελά
Στο καταφύγιο με τους οδηγούς
Χιονοδρομικό Ελατοχωρίου

Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2012

AΖΙΛΑΚΟΔΑΣΟΣ




           ΑΖΙΛΑΚΟΔΑΣΟΣ  ΤΗΣ  ΣΕΛΕΝΑΣ
   
                   Του Δακανάλη Μανόλη 
                  αντιπροέδρου Ε.Ο.Σ. Μοιρών

       Στις 20 Φεβρουαρίου 2012 με μπουκωμένο καιρό 56 ορειβάτες των ορειβατικών συλλόγων Ηρακλείου και Μοιρών με αρχηγό το Γιάννη Σταθόπουλο, βρεθήκαμε δυο χιλιόμετρα νότια των Μαλλίων. Τραβερσάραμε πάνω σε ένα καλά διαμορφωμένο μονοπάτι στις βόρειες πλαγιές της χιονισμένης «Σελένας» (υψ.1559μ) με κατάληξη την Ιερά Μονή Σεληνάρι. Η πρωινή βροχόπτωση είχε λασπώσει το μονοπάτι και απαιτούσε ιδιαίτερη προσοχή κατά το περπάτημα.
      Κάτω μας απλώνονταν η κωμόπολη των Μαλλίων με τα ελαιόδεντρα, τις μπανάνες και τις Μαλλιώτικες πατάτες. ΄Εχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή ερείπια δύο μινωικών ανακτόρων το ένα το 2000 πχ και το άλλο το 1700 πχ. Τα παραπάνω ανάκτορα όσο και η μεγάλη πόλη καταστράφηκαν το 1450 π.χ. Τα τελευταία  30 χρόνια τα Μάλλια έχουν  γίνει μεγάλο τουριστικό θέρετρο και τουρίστες από όλο τον κόσμο κατακλύζουν την περιοχή. Οι Βρετανοί κυρίως κάθε χρόνο έρχονται με σκοπό να μεθούν, να γλεντούν όλη τη νύχτα και να προβαίνουν σε άσεμνες πράξεις,  έτσι δημιουργείται ένα χάος με αρνητικά σχόλια.
       Φθάνοντας στα 800 μέτρα υψόμετρο συναντήσαμε το μεγάλο δάσος από τους αζίλαλακες, όπως τους λένε οι Κρητικοί  ή αρία η επιστημονική τους ονομασία. Είναι ένα είδος πρίνου με φύλλα χωρίς αγκάθια. Εξήλθαμε του αζιλακόδασους μετά από μιάμιση ώρα πορείας μαγεμένοι από την ομορφιά  και τη μοναδικότητα του. Κατά τους ειδικούς είναι το μεγαλύτερο  αζιλακόδασος της Ελλάδας. Απαντάμε αζιλάκους στο δάσος του Ρούβα, στο Αρκάδι, στα Λευκά όρη, στη Δίκτη, στον Κουλούκωνα και σε πολλά άλλα μέρη της Κρήτης και συμβιεί με τους πρίνους.
       Η πορεία μας συνεχίστηκε ανατολικά πάνω σε  ένα δασικό δρόμο και  στα μέσα  μιας δασωμένης γραφικής ρεματιάς συναντήσαμε το μοναστήρι του Άι Γιώργη του Βραχασώτη. Πάνω από το υπέρθυρο της νότιας πόρτας σε μια πλάκα είναι χαραγμένη  η χρονολογία 1588, ίσως είναι η ημερομηνία κτίσεως της μονής. Επίσης στην ίδια πλάκα υπάρχει χαραγμένο ένα οικόσημο αριστοκρατικής οικογένειας, που μπορεί να συνδυαστεί με τον κτήτορα της μονής. Εντυπωσιάζει το λατινικού τύπου καμπαναριό, ενώ στη νότια πλευρά του υπάρχει σε γκρίζο μάρμαρο σμιλευμένος σε ανάγλυφο ο Άι Γιώργης καβαλάρης στο άλογο. Τόσο η εκκλησία, όσο και τα κελιά έχουν ανακαινιστεί και περιμένουν  μοναχούς.
      Στον ΄Αϊ Γιώργη το Σεληνάρι φθάσαμε  μέσα από αγροτικούς δρόμους ύστερα  από οχτώ ώρες συνολικής ευχάριστης πορείας.
       Το παλαιό μοναστήρι κτίστηκε τη Β΄ Βυζαντινή περίοδο (961-1204) και το 1538 καταστράφηκε. Στις αρχές του 16ου αιώνα  ήλθαν στο  Βραχάσι από τη Ρόδο τρία αδέλφια, για να αποφύγουν τον Τούρκικο ζυγό. Ένα φως οδήγησε το Νικόλα ένα από τα τρία αδέλφια σε ένα σημείο, όπου εκεί βρήκε την εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Στο μέρος αυτό έκτισε το εκκλησάκι του Αϊ Γιώργη. Μετά ασκήτεψε σε μια σπηλιά κοντά στην κορφή του απέναντι βουνού  «Ανάβλοχου», στην οποία αργότερα κοιμήθηκε. Ο σταυρός στην κορφή δείχνει το μέρος που είναι η σπηλιά της ταφής του.
     Οι εγκαταστάσεις γύρω από την εκκλησία δημιουργήθηκαν μετά το 1961 και παράλληλα ιδρύθηκε γηροκομείο. Πριν από τριάντα και πλέον χρόνια σταματούσαν υποχρεωτικά όλα τα διερχόμενα αυτοκίνητα, για να προσκυνήσουν οι επιβάτες. Οι δοξασίες  της εποχής ανέφεραν, ότι όποιο αυτοκίνητο δεν σταματούσε, θα πάθαινε κάποια ζημιά.
     ΄Ολοι μείναμε ενθουσιασμένοι κατά κοινή ομολογία, για όλα όσα συναντήσαμε  σεργιανίζοντας στα Λασιθιώτικα βουνά. Ευχαριστούμε τον πολύ καλό αρχηγό της πορείας.-
                                                
  Πηγές: ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΜΝΗΜΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ  του Νίκου Ψιλλάκη .  
Αι Γιώργης Βραχασώτης
Αι Γιώργης Σεληνάρι
Αι Γιώργης Βραχασώτης
Αι Γιώργης Βαραχασώτης
Άι Γιώργης Βραχασώτης
Κελιά του Βραχασώτη
Μάλια από ψηλά
Μέσα στο Αζιλακόδασος
Γεύμα στο Αζιλακόδασος
Άποψη Αζιλακόδασους
Αζιλακόδασος -Σελένα
Ολόκληρη η παρέα
Στο αζιλακόδασος
Μαζί με τη Μαρία
Στο αζιλακόδασος
Αζίλακες
Κατά την πορεία
Ανάβαση για το αζιλακόδασος
Αρχή της πορείας
Πορεία στα φρύγανα
Αρχή πορείας

Αποβίβαση