Ψηλορείτης: TAYΓΕΤΟΣ-ΜΑΝΗ

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2011

TAYΓΕΤΟΣ-ΜΑΝΗ

Στον Ταΰγετο
και σε μαγευτικά φαράγγια

Του Δακανάλη Μανόλη
Αντιπροέδρου ΕΟΣ Μοιρών

Το λεωφορείο με πενήντα ορειβάτες των Ορειβατικών Συλλόγων Ηρακλείου Μοιρών και Αγίου Νικολάου, με αρχηγό τον Σπύρο Καλεμάκη, στις 21 Ιουλίου 2007 ανηφόρησε από τον έφορο κάμπο της Λακεδαίμωνας για το ορεινό χωριό Αναβριτή. Ο δρόμος είναι στενός οφιοειδής σε μια σχεδόν κάθετη πλαγιά, ενώ ο δεξιοτέχνης οδηγός μας σε πολλές στροφές μανουβράριζε το λεωφορείο για να περάσει, μας προκάλεσε η διαδρομή αυτή φόβο και δέος όσο ποτέ άλλοτε.

Η Αναβριτή (υψ 800μ) είναι ένα ορεινό μικρό χωριό σκαλωμένο στις ανατολικές υπώρειες του Ταϋγέτου και κάτω στη σκιά της θρυλικής Νεραϊδοβούνας. Το θερμόμετρο είχε ανέβει στους 38 βαθμούς Κελσίου. Το μεγαλύτερο μέρος των ορειβατών ξεκίνησε από την Αναβριτή για το καταφύγιο του Ταϋγέτου, διασχίζοντας ένα μαγευτικό δάσος από έλατα και κράτησε πέντε ώρες. Η δεύτερη ομάδα. μεταφέρθηκε στην πηγή Μαγγανιάρη πάνω από το χωριό Ανώγεια με σκοπό την ανάβαση στο καταφύγιο. Το μονοπάτι ελίσσονταν κάτω από έλατα και πεύκα, συναντήσαμε μικρές πηγές με κατάκρυα νερά, που μας δρόσιζαν στο διάβα μας. Η όλη δε πορεία μας πήρε δυο ώρες.

Το καταφύγιο είναι πέτρινο κτισμένο μέσα στα έλατα και πάνω από αυτό στέκεται αγέρωχη η πιο ψηλή κορφή του Ταϋγέτου η Πυραμίδα με τον Προφήτη Ηλία προστάτη των ορειβατών (υψ.2404 μ).

Εδώ στον Ταύγετο γινόταν η 67η Πανελλήνια Ορειβατική Συνάντηση για το έτος 2007 με διοργανωτές τους ορειβατικούς συλλόγους Σπάρτης και Καλαμάτας οι οποίοι μας υποδέχθηκαν εγκάρδια στη γραμματεία. Με το λυκόφως όλος ο χώρος γύρω από το καταφύγιο γέμισε με πολύχρωμες σκηνές και σχηματίστηκε ένα πανελλήνιο ορειβατικό χωριό. Ακολούθησε το δείπνο με κύριο μενού την παραδοσιακή φασολάδα την οποία έφτιαξαν στρατιώτες με σύγχρονα μαγειρικά μέσα, επικουρικά προσφέρθηκαν και άλλα εδέσματα.

Το βράδυ ήταν αφιερωμένο στον ποιητή του Ταϋγέτου Νικηφόρο Βρεττάκο και ακολούθησε τρικούβερτο γλέντι με ζωντανή μουσική ορχήστρας. Στη συνέχεια ένα κρητικό συγκρότημα που είχαν καλέσει, έπαιξε κρητικούς χορούς και χόρεψαν όλοι οι παριστάμενοι κρητικοί ορειβάτες που ήταν περίπου εκατό. Το γλέντι κράτησε μετά τα μεσάνυχτα. Η οργάνωση κατά τη γνώμη μας ήταν άψογη και περάσαμε ένα ευχάριστο βράδυ, αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στους διοργανωτές συλλόγους.

Ταΰγετος 22 Ιουλίου: Με το λυκαυγές πήραμε το πρωινό μας και τραβερσάραμε για την κορφή του Ταϋγέτου. Μέσα από τα έλατα απολαύσαμε μια ειδυλλιακή ανατολή του ηλίου, ενώ μετά το δασόριο βαδίζαμε σε μια πλούσια αλπική ζώνη. Το βλέμμα μας πήγαινε πάνω σε μύρια χρώματα, σε αδιαπέραστα ελατοδάση, σε απότομες χαράδρες ωσάν μαχαιριές, γκρεμοτόπια, μέσα δε από αυτά τινάζονταν γυμνές και απόμακρες, τυλιγμένες στους θρύλους και τα σύννεφα, οι αιώνιες κορφές του Ταϋγέτου.

Ο Ταύγετος είναι το πιο ψηλό βουνό και το καμάρι της Μοραΐτικης γης, προαιώνιο σύμβολο δύναμης και περηφάνιας. Καθώς ξεπετάγεται προκλητικός και αγέρωχος πλάι στη θάλασσα, διαχωρίζει με την κορμοστασιά του τον Μεσσηνιακό από τον Λακωνικό κάμπο και καταλήγει στο ακρωτήριο Ταίναρο. Το μήκος της οροσειράς είναι 110 χιλιόμετρα, ενδημούν 30 είδη φυτών που φύονται μόνο στον Ταύγετο. Έχει πέντε μεγάλες άγριες, κακοτράχαλες κορφές εξ ου και πενταδάκτυλος. Το όνομα το οφείλει στην Ταϋγέτη μια από τις κόρες του Άτλαντα, η οποία κυνηγήθηκε από το Δία με πονηρούς σκοπούς, έπεσε στον γκρεμό και σκοτώθηκε.

Λόγω της γεωγραφικής θέσεως του Ταϋγέτου, που είναι στο μεταναστευτικό δρόμο των πουλιών από την Ευρώπη στην Αφρική, κινούνται πάνω σ’ αυτόν εκατομμύρια πουλιά την άνοιξη και το φθινόπωρο.

Ανεβαίνοντας σιγά – σιγά θαυμάζοντας το μεγαλείο της φύσης φθάσαμε στις Πόρτες (υψ2200μ), κάναμε μια μικρή ανάπαυλα, πήραμε δυνάμεις και ανεβήκαμε στην πιο ψηλή κορφή, την Πυραμίδα. Εκεί πάνω βρεθήκαμε μπροστά στην πετρόκτιστη εκκλησία του Προφήτη Ηλία και διάφορα άλλα πέτρινα κτίσματα. Από εκεί πάνω το μάτι μας ήταν αχόρταγο βλέποντας παντού βουνοκορφές, απότομες χαράδρες και απέραντα δάση. Η ψυχή μας γαλήνεψε, νιώσαμε ελευθερία, δε θέλαμε να φύγουμε και γίναμε ένα με το βουνό.

Επιστρέψαμε στις Πόρτες, όπου θα γινόταν η εκδήλωση των ορειβατικών συλλόγων. Ο Αρχιμανδρίτης δεν μπόρεσε να ανέβει στον Προφήτη Ηλία αφενός λόγω ηλικίας και αφετέρου λόγω ζέστης, έτσι τέλεσε τη λειτουργία στην ύπαιθρο, πάνω σε ένα μικρό βράχο, που πήρε τη θέση της Αγίας Τράπεζας. Λίγο πριν από το τέλος της θείας λειτουργίας κάλεσε τους ορειβάτες να κοινωνήσουνε λέγοντάς τους: «Όσοι επιθυμούν να κοινωνήσουνε και το αισθάνονται να έλθουν, είτε νηστεύουν, είτε όχι, είτε αμάρτησαν, είτε όχι, όλοι έχουν πάρει άφεση αμαρτιών από μένα». Στο κάλεσμα του ιερωμένου υπάκουσαν αρκετοί ορειβάτες και προσήλθαν στη Θεία Κοινωνία.

Κατά την ανταλλαγή των δώρων μεταξύ των διοργανωτών συλλόγων και των άλλων συλλόγων της Ελλάδας όπως συνηθίζεται, ο ορειβατικός Μοιρών προσέφερε δύο μπουκάλια κρασί από τη Μεσαρά και ένα ποίημα που ήταν αφιερωμένο στον ποιητή Νικηφόρο Βρεττάκο. Το ποίημα το απήγγειλε ο δημιουργός του Αποστόλης Παυλίδης γραμματέας του συλλόγου και αξίζει να το καταγράψουμε:

Στον Νικηφόρο Βρεττάκο

«Αειθαλές το δέντρο σου Ταύγετε, με ρίζες ριζωμένες στου γόνου τα στενά, εκεί που ο Όμηρος λέξεις μεστές κερνά.
Με τον κορμό ευθυτενή ρυτιδωμένο, από σαμιές των βίαιων καιρών σημαδεμένο. Με τα κλαριά ν’ απλώνουν μακριά με τη ματιά στον Ήλιο η φυλλωσιά.
Με ποίηση απλή, μοναδική, από το θρόισμα των φύλλων μουσική.
Μύρια πουλιά βρίσκουν δροσιά, κτίζουν φωλιές και κελαηδούν με αρχοντιά.
Φυντάνια αμέτρητα από τους σπόρους του ριζοβολούν κι άλλα απ’ άλλους τόπους προσκαλούν. Εμείς από της Ίδης το βουνό, εγκάρδιο του φέρνουμε χαιρετισμό του Καζαντζάκη, του Κορνάρου, με του Ξυλούρη τον παλμό.
Και τον κερνούν ένα κρασί όπως παλιά, να ‘ρχεται μέθη σαν το πίνει γουλιά –γουλιά».

Δέκα λεπτά δρόμο κάναμε ανατολικά από τις Πόρτες και βρεθήκαμε στη μικρή σπηλιά του καθηγητή της Φιλοσοφικής Λιαντίνη, ο οποίος μπήκε μέσα στη σπηλιά και πέθανε όπως ο ίδιος είχε δηλώσει: «Να προλάβω εγώ το θάνατο και όχι αυτός εμένα». Μετά από εφτά χρόνια ο ξάδελφός του ο μοναδικός που ήξερε τη σπηλιά αυτή, την αποκάλυψε στην Αστυνομία και βρήκαν το σκελετό του.

Μια ομάδα ορειβατών μας βρέθηκε στην όμορφη Σπάρτη με το λεωφορείο και η άλλη παρέμεινε στο καταφύγιο, για να περάσουν την επόμενη το μοναδικό ελατόδασος της Βασιλικής, το φαράγγι του Βυρού και να καταλήξουν στην ειδυλλιακή Καρδαμύλη της Μεσσηνιακής Μάνης στο Μεσσηνιακό κόλπο.

Η Σπάρτη είναι μια σύγχρονη πόλη με σχέδιο που προηγήθηκε των οικοδομών, την οποία διασχίζει ο θρυλικός ποταμός Ευρώτας, ήταν σχεδόν ξηρός και μελαγχολικός από την έλλειψη νερού. Η Σπάρτη των ιστορικών χρόνων είναι δημιούργημα των Δωριέων μοναδική μεταξύ των Ελληνικών πόλεων της αρχαιότητας, μορφή Κράτους – Στρατοπέδου με πολύ αυστηρούς νόμους.

Μυστράς 23 Ιουλίου: Ο αρχαιολογικός χώρος του Μιστρά βρίσκεται πάνω στον φυσικά οχυρωμένο λόφο του Μυζηθρά (υψ.633μ). Το 1249 χτίζει ο ηγούμενος του Πριγκιπάτου της Αχαΐας Γουλιέλμος Βιλεαρδουίνος ισχυρό Κάστρο. Το 1262 οι Βυζαντινοί γίνονται κύριοι του Μιστρά, ο λόφος γεμίζει αρχοντικά, παλάτια, σπίτια, εκκλησίες και οχυρωμένα μοναστήρια. Τη διοίκηση του Μιστρά αναλαμβάνουν τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης οι Κατακουζηνοί (1348-1383) και οι Παλαιολόγοι(1383-1460). Σήμερα είναι μια νεκρή πολιτεία.

Η διαδρομή με το λεωφορείο προς δια μέσω Ταϋγέτου προς την Καλαμάτα, ήταν μαγευτική. Στο χωριό Τρύπη βρίσκεται ο Καιάδας, ένα βάραθρο που έριχναν μέσα οι Σπαρτιάτες τους προδότες και τους καταδικασμένους εγκληματίες. Σε διάφορα σημεία του δρόμου οι λίγοι κάτοικοι που απέμειναν στα χωριά πουλούσαν τα προϊόντα τους μέλι, κεράσια και βότανα του βουνού.

Από το χωριό Αλαγονία ξεκινήσαμε 19 ορειβάτες και ορειβάτισσες με αρχηγό τον γράφοντα με προορισμό το μοναστήρι της Βελανιδιάς βόρεια της Καλαμάτας. Είχαμε ενημερωθεί από επίσημο ορειβατικό περιοδικό, ότι η διαδρομή ήταν τρεις ώρες, ενώ μια πινακίδα μετά το χωριό έγραφε 14,5 χιλιόμετρα. Το ρέμα που ακολουθήσαμε ήταν δασωμένο με πρίνους και ελαιόδεντρα στις πλαγιές του και μας έβγαλε στον ποταμό Νέδονα, ο οποίος ήταν ξηρός λόγω της λειψυδρίας. Στη διαδρομή μας συναντήσαμε πέτρινα τοξωτά γεφύρια και ένα με έξι τόξα υψηλής αισθητικής και αρχιτεκτονικής. Η θερμοκρασία είχε σκαλώσει στους 39 βαθμούς και η όλη πορεία είχε γίνει προβληματική. Δυο κοπέλες παρουσίασαν προβλήματα θερμοπληξίας, η μια έφυγε με αυτοκίνητο από το δρόμο της Καλαμάτας που στο σημείο αυτό ήταν πολύ κοντά και μας περίμενε στη Μονή της Βελανιδιάς, ενώ η άλλη αρνήθηκε και μας ακολούθησε.

Το αρχέγονο μονοπάτι που βαδίζαμε ελίσσονταν στη νότια πλευρά του φαραγγιού, ήταν από καλντερίμι και συνέδεε τη Σπάρτη με την Καλαμάτα. Μετά το μεσημέρι η θερμοκρασία εξακοντίστηκε στους 43 βαθμούς, μας χτυπούσε αλύπητα ο πυρπολημένος ήλιος, έκαιγαν οι πέτρες και αναπνέουμε με δυσκολία.

Το νερό όλο λιγόστεψε και αυτό που υπήρχε ήταν ζεστό, ο καύσωνας έκαιγε όλη την Ελλάδα από τις 18 Ιουλίου και εμάς περισσότερο, γιατί είμαστε εκτεθειμένοι. Στη διαδρομή δεν υπήρχε πουθενά νερό, ο δρόμος ήταν ατελείωτος και ο κάθε ορειβάτης κοίταζε πλέον πώς να σωθεί με λιγότερη έκθεση στον καύσωνα. Λειτούργησε το αίσθημα της αυτοσυντήρησης, ορισμένοι έτρεξαν μπροστά να κερδίσουν χρόνο, εγώ παρέμεινα πίσω με το Νικόλα Μυλωνά παλιό και έμπειρο ορειβάτη του Ηρακλείου. Μου είπε σε κάποια φάση, «Μανώλη φύγε κι εσύ μπροστά να φέρετε νερό, ενώ εγώ θα προσέχω τους προβληματικούς».

Υπήρχε συνεχής επικοινωνία μέσο του κινητού μου τηλεφώνου, τόσο με τον πρόεδρο του συλλόγου Γιώργη Σπυριδάκη, που πήγαινε μπροστά, όσο με το Νικόλα που ήταν οπισθοφυλακή. Ειδοποιήθηκε το ΕΚΑΒ Καλαμάτας να είναι σε επιφυλακή, ενώ η Πυροσβεστική μου είπε, ότι έσβηναν φωτιές και δεν μπορούσε να συνδράμει. Τα στόματα όλων μας φρυγάνισαν, μας έλειπε εκείνη τη στιγμή το πολυτιμότερο στον κόσμο αγαθό, το νερό.

Πρώτος έφτασε ο Σπυριδάκης στο μοναστήρι της Βελανιδιάς, πήρε νερό και επέστρεψε αμέσως με αυτοθυσία. Στη συνέχεια έφεραν νερό ο Μανόλης Ντρετάκης του συλλόγου μας και ο Γιώργης Σταυρακάκης του Αγίου Νικολάου, έτσι σώθηκαν όλοι από την απειλούσα πάνω από τα κεφάλια μας θερμοπληξία. Όλοι μας είχαμε πάθει αφυδάτωση, πίναμε συνέχεια νερό, χωρίς να το χορταίνουμε. Ευχαριστούμε πολύ τους παραπάνω ορειβάτες, που χωρίς να υπολογίσουν τον κίνδυνο που οι ίδιοι διέτρεχαν, μας έφεραν νερό. Μέχρι την Ιερά Μονή της Βελανιδιάς μας πήρε έξι ώρες εξοντωτικής πορείας κάτω από τον άγριο καύσωνα.

Στην πανέμορφη παραθαλάσσια Καρδαμύλη της Μάνης στο Μεσσηνιακό Κόλπο φθάσαμε με το λεωφορείο στις εννιάμισι ώρα το βράδυ.

Η άλλη ομάδα ορειβατών με αρχηγό το Σπύρο Καλεμάκη πέρασε το πρωί για τέσσερις ώρες το μοναδικό ελατόδασος της Βασιλικής και εισήλθε στο φαράγγι του Βυρού. Το φαράγγι ήταν άγριο με γκρεμνά, μαγευτικά τοπία και βάδιζαν στην κοίτη του, νερό υπήρχε σε τρία σημεία, άρα ήταν πολύ πιο τυχεροί από εμάς. Η πορεία τους κράτησε δέκα ώρες μέχρι την Καρδαμύλη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα..

Φαράγγι Κοσκάρακας 24 Ιουλίου

Μια ομάδα 15 περίπου ορειβατών με αρχηγό το Σπύρο Καλεμάκη περπάτησαν μια διαδρομή από τη Σωτηριάγγα - Μοναστήρι Αγ. Νικόλα μέχρι τη Σκάλα Κοσκάρακας. Η πορεία ήταν τετράωρη πολύ εντυπωσιακή μέσα στο δάσος, πάνω σε καλντερίμια με περίτεχνες στροφές στη χαράδρωση του φαραγγιού.

Μάνη 25 Ιουλίου: Η μεσαία χερσόνησος της Πελοποννήσου μεταξύ Λακωνικού και Μεσσηνιακού κόλπου ονομάζεται Μάνη, έχει τραχύ έδαφος, άγονο, άνυδρο, γυμνά και αφιλόξενα βουνά. Η Μάνη έμεινε πάντοτε ελεύθερη από τους κατακτητές. Ακόμα και σήμερα παραμένει κλειστή σε ξένες επιδράσεις, έχει δικό της πολιτισμό, κουλτούρα και ιδιότυπη χαρακτηριστική φυσιογνωμία. Οι πύργοι (πυργόσπιτα) είναι πολυώροφες κατασκευές έργα λαϊκής αρχιτεκτονικής μοναδικά στην Ελλάδα και φθάνουν μέχρι το ύψος των είκοσι μέτρων. Πυργόσπιτα συναντάμε στα χωριά Κίτα, Βάθεια, Νάμια, Κολονιοί κλπ τα οποία χαρακτηρίζουν τη Μάνη.

Σπήλαιο Δυρού: Στο σπήλαιο αυτό ανταμώνουν οι μύθοι των σπηλαίων. Για χρόνια εργαζόταν μέσα οι νεράιδες και οι σειρήνες. Οι πρώτες είχαν την ευθύνη της διακόσμησης, ενώ οι δεύτερες το έφτιαχναν όλο και πιο όμορφο. Η αίθουσα των θαυμάτων προσφέρει διαχρονικά στον επισκέπτη ένα μοναδικό θέαμα. Το σπήλαιο έχει χαρακτηριστεί το ωραιότερο του κόσμου στο είδος του ανάμεσα σε ένα της Βηρυτού και ένα της Γαλλίας. Κατάλευκοι σταλακτίτες, σταλαγμίτες, εντυπωσιακοί κρύσταλλοι και κουρτίνες στολίζουν κάθε γωνιά του σπηλαίου. Με τη βάρκα διανύσαμε 1200 μέτρα και 300 με τα πόδια, ενώ 14 χιλιόμετρα δεν έχουν ακόμα αξιοποιηθεί.

Δίπλα από το σπήλαιο του Δυρού είναι το σπήλαιο της Αλεπουδότρυπας, το οποίο έχει μήκος 240 μέτρα και κατά τους επιστήμονες κατοικήθηκε το 5400 – 3200 π.χ.

Γύθειο – Επιστροφή: Το Γύθειο είναι μια γραφική κωμόπολη του Λακωνικού κόλπου, η οποία πριν από το 1821 ήταν έδρα των Μπέηδων της Μάνης.

Ο καύσωνας συνεχιζόταν με αμείωτη ένταση και έκαιγε όλη η Ελλάδα, στην Σπάρτη είχε 44 βαθμούς, στην Τρίπολη 41 και στην Κόρινθο 44 βαθμούς.

Το πλοίο από τον Πειραιά έβαλε ρότα για το Ηράκλειο, κουβαλώντας μαζί μας περισσότερες γνώσεις και εμπειρίες. Δοκιμαστήκαμε στους καύσωνες για πολλές ώρες καθημερινά και αντέξαμε. Τώρα γνωρίζουμε, ότι τα όρια αντοχής του ανθρώπου είναι πολύ μεγάλα στα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία όμως δεν πρέπει να τα υπερβαίνουμε, γιατί δεν κάνουμε πρωταθλητισμό, ούτε και μας κυνηγάει κανείς.

Ευχαριστούμε το Σπύρο Καλεμάκη τον αρχηγό, που πέτυχε στο έργο του, παρά του ότι είμαστε πενήντα άτομα.

ΥΓ. Από τον Ορειβατικό Μοιρών πήραν μέρος εκτός από τον γράφοντα, ο πρόεδρος Γιώργης Σπυριδάκης, ο γραμματέας Αποστόλης Παυλίδης και τα μέλη Μανώλης Ντρετάκης, Γιώργης Ξαγοραράκης, Γιάννης Κλιμαθιανάκης, Μανέλης Βολονάκης, Στυλιανός Ζαχαριουδάκης και Γιάννης Κωστάκης.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΠΟΨΗ του νότου φύλλο386 της 14-8-2007.