ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ

                                        ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ                      

              ΝΙΚΟΛΑΟ ΠΛΑΣΤΗΡΑ ή ΜΑΥΡΟ ΚΑΒΑΛΑΡΗ

                           Του Δακανάλη Μανόλη

     Γεννήθηκε στο Μαυρολιθάρι Καρδίτσας στις 4-11-1883, μετά το Γυμνάσιο άρχισε καριέρα στο στρατό ξηράς. Ίδρυσε το 5/42  Σύνταγμα Ευζώνων  με έδρα τη Λαμία.

     Έγινε γνωστός από τη δράση του στους Βαλκανικούς Πολέμους  (απέκτησε το προσωνύμιο, Μαύρος Καβαλάρης),  Στο Μακεδονικό Αγώνα, στην Ουκρανία κατά των Μπολσεβίκων και  στη Μικρασιατική Εκστρατεία.

     Στη Μικρασιατική Εκστρατεία με το έφιππο  5/42 Σύνταγμα Ευζώνων ο Συνταγματάρχης  Πλαστήρας έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες  κατά των Τούρκων, όπως  στο Αφιόν Καραχισάρ, στο Αλή Βεράν, πέρασε την Αλμυρά Έρημο και πήρε μέρος στις επιθετικές επιχειρήσεις κατά της Άγκυρας. Η πολεμική του ζωή γίνεται τραγούδι στα χείλι ενός λαού και θα μείνει αιώνια παράδοση στην καρδιά του.  Οι Τούρκοι τον αποκαλούσαν «Σεϊτάν Ασκέρι» (Στρατός του διαβόλου). Το 5/42  έφιππο  Σύνταγμα Ευζώνων ήταν πολύ ευέλικτο και προωθούνταν σε επείγουσες και δύσκολες επεμβάσεις, ήταν  ανάλογο με τους σημερινούς λοκατζήδες.

     Κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή και άτακτη υποχώρηση  των Ελληνικών δυνάμεων, το 5/42 σύνταγμα Ευζώνων του Νικολάου Πλαστήρα έφθασε στο Λεστέρι. Εκεί ενώθηκε  με την ομάδα στρατηγού  Φράγκου της οποίας κάλυψε την υποχώρηση των τμημάτων της.

     Ο Πλαστήρας ακολούθησε άλλη πορεία αποκρούοντας επιθετικές κινήσεις των τούρκων και στις 22-8-1922 έφθασε στη Φιλαδέλφεια. Από εκεί σιδηροδρομικώς έφθασε στο Σαλιχλή, όπου δέχθηκε επίθεση από την 1^η Τούρκικη Μεραρχία, η οποία κατέλαβε την πόλη. Το 5/42 σύνταγμα του Πλαστήρα έκανε άμεση αντεπίθεση και ανακατέλαβε την πόλη, από εκεί πέρασε στα Βρουλά και συνέχισε προς Αλάτσατα. Στις 28-8-1922  έδωσε στην περιοχή Σταυρός κοντά στο λιμάνι του Τσεσμέ την  τελευταία σκληρή μάχη επί Μικρασιατικού εδάφους και αποδεκατίστηκαν οι Τσέτες ιππείς  με 146 νεκρούς.

     Στις  2-9-1922 η σάλπιγγα σήμανε επιβίβαση στα πλοία. Πρώτα έγινε η επιβίβαση όλων των προσφύγων που βρίσκονταν στη χερσόνησο της Ερυθραίας, ακολούθησε ο στρατός και τελευταίος ο Πλαστήρας, αποβιβάστηκαν  στη Χίο σώοι και χωρίς απώλειες. Η πορεία διαφυγής των δυνάμεων του Πλαστήρα μπορεί να συγκριθεί με την άλλοτε κάθοδο των «Μυρίων».

     Το Σύνταγμα του Πλαστήρα ήταν  η μόνη στρατιωτική μονάδα μέσα στην πανωλεθρία που εφάρμοσε  πιστά  τους κανόνες σύμπτυξης –υποχώρησης με απόλυτο πειθαρχημένο τρόπο αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα και τη διοίκηση συνταγμάτων ακόμα και μεραρχίας.

     Η Ανεξάρτητη Μεραρχία  με διοικητή το Δημήτριο Θεοτόκη αλλάζει πορεία  αποκρούοντας τουρκική επίθεση. Με μεγάλες δυσκολίες πέρασε στο Τσεντί, την Πέργαμο και έφθασε στο λιμάνι του Δικελί. Στις 31-8-1922 από χαραυγής με πλοία αποβιβάστηκαν στη Μυτιλίνη μέχρι τα μεσάνυκτα 7.500 άνδρες, χιλιάδες γυναικόπαιδα, ολόκληρο το πολεμικό υλικό και οι τραυματίες. (Πηγές: ΦΟΒΕΡΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΣΑΓΚΑΡΙΟΣ, του Δημήτρη Φωτιάδη σελ. 191 και 196-97 και ΒΙΒΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ σελ.138-143).

     Οι άλλες μονάδες Σώματα Στρατού και Μεραρχίες διαλύθηκαν, άλλοι στρατιώτες τράβηξαν προς τα παράλια  και με πλοία μεταφέρθηκαν στα νησιά, άλλοι εκτελέστηκαν και χιλιάδες  αξιωματικοί και στρατιώτες αιχμαλωτίστηκαν.

      Ο Συνταγματάρχης Πλαστήρας στις 11-9-1922 ανέλαβε την πρωτοβουλία, έκανε κίνημα στη Χίο και τη Λέσβο μαζί με τον Συνταγματάρχη Γονατά και τον Αντιπλοίαρχο Δημήτριο Φωκά. Ανέτρεψε  την Κυβέρνηση και υποχρέωσε το Βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ σε παραίτηση. Χάρης στον Πλαστήρα και τον  Συνταγματάρχη Θεόδωρο Πάγκαλο αναδιοργανώθηκε ο στρατός και δημιούργησαν τη Στρατιά του Έβρου. (Πηγές: Βικιπαίδεια Νικόλας Πλαστήρας. Σύντομη Ιστορία 5/45 Συντάγματος Ευζώνων Λαμίας του Κων/νου Μπαλωμένου 2012 και ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΡΑΤΟΥ Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΊΑ ΤΗΣ  ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ σελ. 470-472).

                     «Η Ελλάδα πεινάει κι εμένα θα μου βάλετε τηλέφωνο;»

     Ο Πλαστήρας ήταν άρρωστος έμενε σε ένα μικρό διαμέρισμα κοντά στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Του πρότειναν να του βάλουν τηλέφωνο δίπλα στο κρεβάτι του και αυτός αρνήθηκε λέγοντας τους « Μα τι λέτε; Η Ελλάδα πεινάει και εμένα θα βάλετε τηλέφωνο;». Ζούσε λιτά σαν τον τελευταίο του τσολιά και τρέφονταν με λίγο ψωμί, ελιές και φέτα.

     Το 1952 ο Πλαστήρας ήταν κατάκοιτος λόγω ασθένειας και τον επισκέφθηκε η Βασίλισσα Φρειδερίκη. Μπαίνοντας στο λιτό ενοικιαζόμενο  διαμέρισμα του, εξεπλάγη, όταν είδε τον Πρωθυπουργό να κοιμάται σε ράντζο και τον ρώτησε με οικειότητα: «Νίκο, γιατί το κάνεις αυτό;».  Η απάντηση ήρθε αφοπλιστικά. «Συνήθισα Μεγαλειότατη, το ράντζο στο στρατό και δεν μπορώ να το αποχωριστώ».

  Ο  Νικόλαος Πλαστήρας αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Αντιστράτηγου. Κυβέρνησε την Ελλάδα ως πρωθυπουργός τρεις φορές το 1945, 1950 και το 1952. Πέθανε στις  26-7-1953 και κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη  με τιμές Πρωθυπουργού.

     Ο  Στρατηγός  Νικόλαος Σαμψών φίλος του Πλαστήρα, σε επιστολή του αναφέρει τα παρακάτω: «Όταν πέθανε ο Πλαστήρας δεν άφησε πίσω του ακίνητα ή καταθέσεις σε τράπεζες. Η κληρονομιά που άφησε στην ορφανή Προσφυγοπούλα ψυχοκόρη του Κυριακούλα, ήταν 216 δρχ. ένα δεκαδόλαρο και μια λακωνική προφορική διαθήκη: «Όλα για την Ελλάδα».  (Πηγές: ΒΙΒΛΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΈΛΟΥ Τόμος Ε΄ σελ. 58-59.  IEFIMERIDΑ GR 31-12-2013).-

Φωτογραφίες από το διαδίκτυο.

Τα  υιοθετημένα 0ρφανά με την αδελφή του

3ος Γεώργιος Παπανδρέου Αντιπρόεδρος και 4ος Πρωθυπουργός Πλαστήρας.

                                                                   Γουδί 1950

Πλαστήρας και Χατζηκυριάκος 1922

Γονατάς και Πλαστήρας 1922

Χάλκινος ανδριάντας Πλαστήρα

Πλαστήρας ή Μαύρος Καβαλάρης

Διλοχία 5/42 Συντάγματος Ευζώνων