Ψηλορείτης: ΟΙΤΗ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΟ

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011

ΟΙΤΗ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΟ

Ανάβαση στα βουνά Οίτη και

Καλλίδρομο

Του Δακανάλη Μανόλη

αντιπροέδρου ΕΟΣ Μοιρών

«Οι λαγκαδιές, οι κορφές, οι πλαγιές διαδέχονται η μια την άλλη με πολλές εναλλαγές του περιβάλλοντος, που εντυπωσίαζαν τoν ασθμαίνοντα κάτω από τον καυτό ήλιο ορειβάτη».

Η Υπάτη (υψ400μ) που βρίσκεται σκαρφαλωμένη στις βόρειες υπώρειες του Όρους Οίτη, αποτέλεσε αρματολίκι κατά την τουρκοκρατία και η πρώτη μεγάλη μάχη της Υπάτης έγινε στις 18 Απριλίου 1821 με πρωταγωνιστές τους Αθανάσιο Διάκο, Γιώργο Δυοβουνιώτη, Δημήτρη Πανουργιά και άλλους. Στις 17 Ιουνίου 1944 ο γερμανικός στρατός κατοχής κατάστρεψε το χωριό για την αντίστασή τους και εκτέλεσαν 70 κατοίκους, περνώντας έτσι στον κατάλογο των μαρτυρικών χωριών της Ελλάδας.

Στη γραφική πλακόστρωτη πλατεία του χωριού της Υπάτης στις 19 Ιουλίου 2008, αποβίβαζαν τα αυτοκίνητα ορειβάτες από όλη την Ελλάδα με σκοπό την ανάβαση στην Οίτη, για την συμμετοχή τους στην 68^η ετήσια καθιερωμένη Πανελλήνια Ορειβατική Συγκέντρωση. Η αποστολή των ορειβατικών συλλόγων Ηρακλείου και Μοιρών αποτελούνταν από 50 ορειβάτες με αρχηγό την Κατερίνα Μαστοράκη.

Κάτω από τον καυτό ήλιο του μεσημεριού τραβερσάραμε ακολουθώντας ένα αρχέγονο πολύ ανηφορικό μονοπάτι, που ελίσσονταν μέσα σε μακία βλάστηση και δάσος από πουρνάρια. Όσο ανεβαίναμε τα πουρνάρια παραχώρησαν την θέση τους στα έλατα και στα καταπράσινα λιβάδια, ενώ πέτρινες πηγές με κατάκρυα νερά , μας δρόσιζαν σε όλη τη διαδρομή, ήταν νάμα ζωής. Οι λαγκαδιές, οι πλαγιές, οι κορφές διαδέχονταν η μια την άλλη, με πολλές εναλλαγές του περιβάλλοντος, που εντυπωσίαζαν τον ασθμαίνοντα ορειβάτη.

Ύστερα από πέντε ώρες σκληρής ανάβασης φθάσαμε στη θέση Λιβαδιές (υψ.1900μ), σε ένα μαγευτικό οροπέδιο που το περιβάλλουν διάφορες κορφές, με μεγαλύτερη τον Πύργο(υψ2152 μ) και το Γρεβενό (υψ2116 μ).

Η Οίτη είναι ένα ασυνήθιστο βουνό, όλες οι πλευρές εκτός από τη νότια είναι απότομες και δύσβατες. Οι βαθιές χαραδρώσεις και το άγριο ανάγλυφο δίνουν την αίσθηση ενός απροσπέλαστου βουνού. Το οροπέδιο έχει μια από τις πιο όμορφες και εντυπωσιακές αλπικές ζώνες της Ελλάδας και λόγω των πετρωμάτων της φλύσχης είναι πλούσιο σε νερά. Παντού συναντάς πηγές και δε θα μπορούσαν να λείψουν οι μικρές λίμνες, όπως αυτή στο οροπέδιο Λιβαδιές.

Μέχρι να στήσουμε τις σκηνές μας στο χώρο της κατασκήνωσης, όλα γαλήνεψαν και έφυγε κάθε κούραση από πάνω μας. Σε λίγες ώρες είχε στηθεί ένα πανελλήνιο χωριό με πολύχρωμες σκηνές. Συναντηθήκαμε με πολλούς γνώριμους από όλη την Ελλάδα, συζητήσαμε διάφορα θέματα και ευχηθήκαμε υγεία και πολλές αναβάσεις.

Το βουνό έχει αρκετούς καταρράκτες με πιο εντυπωσιακό των Κομποτάδων ύψους 130 μέτρων, ο οποίος στερεύει τον Αύγουστο. Τεράστιες ποσότητες νερού χάνονται στις Καταβόθρες στο ανατολικό μέρος της Οίτης, μέσα σε ένα άνοιγμα στη γη για να καταλήξουν πιθανώς στο Γοργοπόταμο. Η Οίτη είναι βουνό της Στερεάς Ελλάδας ανάμεσα στα Βαρδούσια, Γκιώνα, Παρνασσό, Καλλίδρομο και αποτελούν τη φυσική συνέχεια της Πίνδου και των βιοτόπων της.

Το οικολογικό ενδιαφέρον της Οίτης είναι μεγάλο καθώς καλύπτεται από μεγάλα ελατοδάση, έχει πλούσια χλωρίδα με πολλά φυτά μεταξύ των οποίων τα ενδημικά Κολχικόν και Παρνάσσιον. Πλούσια είναι επίσης η πανίδα, η οποία περιλαμβάνει αγριόχοιρους, ζαρκάδια, ελάφια, λύκους, λαγούς, αλεπούδες, τσακάλια και διάφορα άλλα ζώα, Η ορνιθοπανίδα περιλαμβάνει χρυσαετούς, μικρά γεράκια, πέρδικες, κότσυφες κ.λπ.

Το έτος 1966 ιδρύθηκε ο Εθνικός Δρυμός της Οίτης που περιλαμβάνει 72.000 στρέμματα και έχει ενταχθεί στο Δίκτυο «ΝATOYRA 2000» των προστατευμένων περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η μυθολογία τοποθετεί το τέλος του Ηρακλή στην Οίτη, όπου καιόμενος αναλήφθηκε και αποθεώθηκε στον Όλυμπο, παραδίδοντας τα μοιραία όπλα του για την πτώση της Τροίας στο Φιλοκτήτη.

Το δείπνο ήταν η παραδοσιακή φασολάδα χωρίς τη συνοδεία ηχορύπανσης, απλά για να μη διαταραχθεί το οικοσύστημα του Δρυμού. Με τη Δύση του ηλίου το κρύο έγινε αισθητό και μέσα στις σκηνές είχαμε ένα ευχάριστο ύπνο.

Κορφή Γρεβενό - Τελετή 20 Ιουλίου

Η ανατολή του κοσμογυριστή Ήλιου ήταν πανοραμική από εκεί ψηλά. Το πρωινό αποτελούνταν από τσάι της Οίτης (μαλοτήρα) και διάφορες άλλες λιχουδιές. Ένα πολύ ανηφορικό μονοπάτι στα πλούσια αλπικά οικοσυστήματα μας ανέβασε στην κορφή Γρεβενό. Ακολούθησε η καθιερωμένη τελετή των προέδρων των ορειβατικών συλλόγων της Ελλάδας με χαιρετισμούς και ανταλλαγή δώρων με τον οικοδεσπότη σύλλογο της Λαμίας και λήξη της τελετής.

Επιστρέψαμε στον κάμπο της Φθιώτιδας στα ιαματικά Λουτρά της Υπάτης και εγκατασταθήκαμε σε ξενοδοχεία του καταπράσινου και καλά ρυμοτομημένου χωριού. Μεγάλος αριθμός επισκεπτών τους καλοκαιρινούς μήνες δέχεται τις θεραπευτικές ιδιότητες των ιαματικών πηγών, που αναβλύζουν νερό με θειάφι από τον 4ο π.χ. αιώνα.

Φαράγγι Ασωπού 21 Ιουλίου

Το πρωί ανηφόρησε το λεωφορείο στον Μπράλο και μας άφησε πάνω από το χωριό Σκαμνό στους πρόποδες του όρους Καλλίδρομο. Ακολούθησε η κάθοδος των ορειβατών στο φαράγγι του Ασωπού μέσα από το οποίο τρέχει το ομώνυμο ποτάμι, που πηγάζει από την Οίτη. Έχει μήκος 6 χιλιόμετρα και συμβάλλει στο Σπερχειό ποταμό στη γέφυρα της Αλαμάνας. Το φαράγγι αυτό χωρίζει τα βουνά Οίτη και Καλλίδρομο.

Οι ορειβάτες πλατσούριζαν μέσα στα πεντακάθαρα νερά του ποταμού για πέντε περίπου ώρες μέχρι την έξοδο. Τα τοιχώματα του φαραγγιού σε διάφορα σημεία στενεύουν πολύ, η στάθμη του νερού ανεβαίνει απότομα και το κολύμπι ήταν υποχρεωτικό. Ο Γιάννης Κλημαθιανάκης μάζεψε αρκετά καβούρια, τα οποία γευτήκαμε το βράδυ στη Λαμία. Οι εμπειρίες που αποκομίσαμε ήταν πολλές και μοναδικές.

Το απόγευμα περπατήσαμε στην πολύ όμορφη πόλη της Λαμίας, που είναι κτισμένη στις πλαγιές δυο λόφων του Κάστρου και του Αγίου Λουκά. Ο Λόφος του Αγίου Λουκά δεσπόζει της πόλης με μαγευτικά πάρκα αναψυκτήρια και έχει φανταστική θέα. Την πόλη κοσμούν τα αγάλματα πολλών ηρώων, όπως του Αθανασίου Διάκου που μαρτύρησε στην Αλαμάνα το 1821 και στην πλατεία του Λαού του Λαμιώτη αντιστασιακού Καπετάν Άρη Βελουχιώτη.

Καλλίδρομο (μονοπάτι Εφιάλτη) Γοργοπόταμος 22 Ιουλίου

Το λεωφορείο μας αποβίβασε έξω από την Ιερά Μονή Δαμάστας του 11ου αιώνα (υψ580μ), στις βόρειες πλευρές του όρους Καλλίδρομο. Στην αρχαιότητα αναφέρεται με το όνομα βουνό της Τραχίνας.

Ο Ξέρξης είχε στρατοπεδεύσει με τον πολυπληθή στρατό του στην αρχαία Ηράκλεια στην έξοδο του Ασωπού ποταμού. Το 480 π.χ. ο Βασιλιάς της Σπάρτης Λεωνίδας με 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς αντιμετωπίζει τις στρατιές του Ξέρξη χωρίς να μπορεί, να καταλάβει τα στενά των Θερμοπυλών. Ο Εφιάλτης προσδοκώντας προφανώς σε οικονομικό όφελος πρόδωσε το μονοπάτι από το βουνό της Τραχίνας, που ήταν κατάφυτο με βελανιδιές. Αφανίστηκαν οι Έλληνες, ενώ το σώμα του Λεωνίδα έσωσαν οι μαχητές του (Ηρόδοτος Α8-Ζ 201 - 238).

Πήραμε το μονοπάτι του Εφιάλτη από τη μονή Δαμάστας με νοτιοανατολική πορεία προς την κορφή του όρους Καλλίδρομο (υψ.1399 μ). Το μονοπάτι ελίσσεται μέσα στις βελανιδιές και δάση από έλατα κατά το μεγαλύτερο μέρος. Συναντήσαμε πολλά ρέματα με πηγές, μαγευτικά τοπία και καταπράσινα λιβάδια τα οποία νέμονταν αγελάδες ελεύθερης βοσκής. Το μονοπάτι από την αρχαία Ηράκλεια μέχρι τη μονή δεν υπάρχει σήμερα.

Πάνω από την κορυφογραμμή του βουνού το μονοπάτι άλλαξε κατεύθυνση προς τα βόρεια κυκλώνοντας το βουνό και ύστερα από εφτάμιση ώρες πορείας βρεθήκαμε στις Θερμοπύλες (χιλ.17), ακριβώς στο πεδίο που έγινε η μάχη των Θερμοπυλών. Διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε άλλο βατό μέρος για να περάσουν τα στρατεύματα, διότι το βουνό κυριαρχείται από γκρεμνά και κακοτράχαλες λαγκαδιές. Ήταν μια συναρπαστική εμπειρία για όλους μας, η οποία μας έφερε δυόμιση χιλιάδες χρόνια πίσω.

Το λεωφορείο μας αποβίβασε στην ιστορική γέφυρα του Γοργοποτάμου. Ο ποταμός αυτός έχει μήκος 8 χιλιομέτρα, πηγάζει από το μεγάλο φαράγγι της Οίτης και είναι παραπόταμος του Σπερχειού. Λένε ότι τα νερά από τις Καταβόθρες της Οίτης καταλήγουν στο Γοργοπόταμο.

Τη Νύκτα της 26 Ν/βρίου 1942 ο Άρης Βελουχιώτης Καπετάνιος του ΕΛΑΣ με 120 άνδρες, ο Καπετάνιος Ναπολέοντας Ζέρβας με 50 άνδρες του ΕΔΕΣ και η Εγγλέζικη αποστολή με 12 αξιωματικούς ειδικευμένους σαμποτέρ με επικεφαλής τον ταξίαρχο Μάϊρες και υπαρχηγό τον Κρις Γουντχάουζ, πήγαν στο Γοργοπόταμο. Αφού εξουδετέρωσαν την Ιταλική φρουρά της γέφυρας, ανατίναξαν τη σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου μήκους 211 μέτρα και ύψους 30 μέτρα, έκοψαν την Ελλάδα στα δυο και τον ανεφοδιασμό του Ρόμελ στην Αίγυπτο. Ο αντίκτυπος ήταν πολύ μεγάλος, η μάχη είχε κριθεί υπέρ των συμμάχων στο ‘Ελ Αλαμέιν και οι δυνάμεις του Άξονα αναδιπλώθηκαν στη Λιβύη και Τυνησία. Δεν έφερε στρατηγικές ανατροπές η διακοπή της γέφυρας, γιατί η επισκευή κράτησε τρεις εβδομάδες (Ιστορία Ελλήνων σελίδες 315-318 τόμος Ι3ος εκδόσεις Δομή). Από ιστορικής άποψης θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι στις δυνάμεις του Καπετάν Άρη Βελουχιώτη κατά την ανατίναξη της γέφυρας συμμετείχαν οι Ανωγειανοί αντάρτες, Μασαούτης Νικόλας ή Μασαουτονικόλας με το ψευδώνυμο « Αποστόλης » και ο Πασπαράκης Γιώργης ή Λυραρογιώργης με το ψευδώνυμο «Καπετάν Κόρακας».

Εντυπωσιακοί ήταν οι καταρράκτες του Γοργοποτάμου ένα χιλιόμετρο πιο πάνω από τη γέφυρα, με τα ορμητικά και παγωμένα νερά τους.

Ελατόδασος Καστανιών - Επιστροφή 23 Ιουλίου

Το πρωί μια μικρή ομάδα ορειβατών περπάτησε στο εντυπωσιακό ελατόδασος στο ορεινό χωριό Καστανιές στις βόρειες πλευρές της Οίτης, σε υψόμετρο 1000 μέτρων.

Στην πέτρινη και γραφική πλατεία των Κομποτάδων γευματίσαμε κάτω από τα μεγάλα πλατάνια. Ο ορειβάτης Κώστας Αποστολόπουλος από το ίδιο χωριό, μας διηγήθηκε τις μεγάλες και επικίνδυνες δυσκολίες που αντιμετώπισε η Ελληνική αποστολή το 2004, που ίδιος μαζί με άλλα τρία άτομα ανέβηκαν στην κορφή Έβερεστ των Ιμαλάϊων.

Επιβιβαστήκαμε στο τραίνο από το σταθμό Λιανοκλάδι με προορισμό την Αθήνα. Το όμορφο όμως αυτό ταξίδι διακόπηκε, λόγω μεγάλης πυρκαγιάς που κάλυπτε τη γραμμή στη Βαρυμπόμπη και απαγορεύτηκε η διέλευση του τραίνου. Από τον Άγιο Κωνσταντίνο πορευτήκαμε με λεωφορεία προς την Αθήνα, χάσαμε όμως το πλοίο για το Ηράκλειο. Άλλοι ορειβάτες προτίμησαν να μείνουν στην Αθήνα και άλλοι έφυγαν με νυκτερινές αεροπορικές πτήσεις.

Οι εμπειρίες όλων μας ήταν πολύ μεγάλες και θα μείνουν πάντα στο μυαλό μας. Ευχαριστούμε τον Ορειβατικό Σύλλογο Ηρακλείου για τη φιλοξενία που μας κάνει για πάρα πολλά χρόνια και ιδιαιτέρως την αρχηγό μας Κατερίνα Μαστοράκη, που πέτυχε στο δύσκολο έργο της με τόσα πολλά άτομα.

Υ.Γ. Από τον Ορειβατικό Σύλλογο Μοιρών συμμετείχαν εκτός από τον γράφοντα, ο Γιώργης Σπυριδάκης Πρόεδρος, Μανώλης Ντρετάκης μέλος του ΔΣ, Γιώργης Ξαγοραράκης, Γιάννης Κλημαθιανάκης, Γιάννης Κωστάκης, Μανέλης Βολονάκης, Στέλιος Ζαχαριουδάκης, Πέτρος Ζαχαριουδάκης και Ρένα Νικολούδη μέλη.-

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΠΟΨΗ του νότου φύλλο349 της 5-8-2008.