Ψηλορείτης: ΜΑΙΝΑΛΟ ΚΑΙ ΛΟΥΣΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

ΜΑΙΝΑΛΟ ΚΑΙ ΛΟΥΣΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

Στην ορεινή Αρκαδία

και το Λούσιο ποταμό

Του Δακανάλη Μανόλη αντιπροέδρου ΕΟΣ. ΜΟΙΡΩΝ

«Η μόνιμη υπόκρουση του Λούσιου ποταμού,

που άλλοτε σαν μελωδία και άλλοτε σαν λευκός θόρυβος

χαλαρώνει την ψυχή και το σώμα»

Χαμηλές νεφώσεις με βροχοπτώσεις στα πεδινά και χιόνια στα ορεινά μας υποδέχτηκε στις 21 Μαρτίου 2009 ο διπρόσωπος Μάρτης, αφιερωμένος στο Θεό του πολέμου Άρη που συμβόλιζε και τις δυνάμεις της φύσης. Φαίνεται ότι είχε κάποια μανία εναντίον των 39 ορειβατών των συλλόγων Ηρακλείου και Μοιρών που είχαμε προορισμό το βουνό Μαίναλο της ορεινής Αρκαδίας.

Μετά την Τρίπολη έπεφταν θεαματικά πυκνές νιφάδες σε όλο το τοπίο, ενώ τα γύρω βουνά του οροπεδίου της Τρίπολης είχαν στολιστεί με άσπρο ανοιξιάτικο φόρεμα. Επιτέλους είδαμε μια άσπρη, μέρα ύστερα από τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στην Πατρίδα μας.

Το λεωφορείο ανηφόρησε για το καταφύγιο της Οστρακίνας του Ορειβατικού Συλλόγου Τρίπολης στο όρος Μαίναλο (υψ1600μ), μέσα από ένα οφιοειδή ασφαλτικό δρόμο κάτω από τα χιονισμένα έλατα, που μας θύμιζαν Χριστούγεννα.

Στο καταφύγιο που ήταν πάρα πολύ καθαρό βρήκαμε άνεση, ζεστασιά και εγκάρδια φιλοξενία των παιδιών του ορειβατικού Τρίπολης που μας περίμεναν. Ολόκληρη τη νύκτα φυσούσαν θυελλώδεις παγωμένοι άνεμοι με αδιάκοπες χιονοπτώσεις και θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν. Μετά το δείπνο σε μια πολύ θερμή ατμόσφαιρα ακολούθησε γλέντι, ενώ τρεις μανιώδεις πρεφαδόροι έπαιζαν πρέφα σε μια άκρη της αίθουσας κάτω από ισχνό φως μιας λάμπας.

Μαίναλο 22 Μαρτίου.

Η επόμενη μέρα ήταν ηλιόλουστη αλλά με πολύ κρύο και το χιόνι είχε ύψος περίπου 50 εκατοστά. Ξεκινήσαμε από τα βόρεια οροπέδια του Μαίναλου που βρίσκεται και το χιονοδρομικό της Οστρακίνας, με σκοπό της διάσχιση του βουνού μέχρι το ορεινό χωριό Βλαχέρνα. Πάνω από το καταφύγιο στέκεται η πιο ψηλή κορφή του Μαίναλου η Οστρακίνα (υψ.1980μ). Στις 12-2-2005 στις χιονισμένες πλαγιές της κορφής αυτής, μια χιονοστιβάδα παρέσυρε και σκέπασε πέντε ορειβάτες του ορειβατικού Αθηνών με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους. Η μεγάλη οροσειρά του Μαίναλου έχει περίπου πενήντα βουνοκορφές με υψόμετρα πάνω από 1500 μέτρα. Όλες οι πλαγιές είναι κατάφυτες από έλατα της Κεφαλονιάς (ΑDIES CΕΡΗΑΝΙCΑ) με πλούσια πανίδα που περιλαμβάνει αγριογούρουνα, λαγούς, τσακάλια, αλεπούδες και άλλα. Η οροσειρά καλύπτει έκταση 700.000 χιλιάδων στρεμμάτων και προστατεύεται από το δίκτυο “ΝΑΤΟΥΡΑ 2001”. Το χιονοδρομικό της Οστρακίνας είναι σχετικά μικρό, αλλά διαθέτει πολλές πίστες για έμπειρους, αρχάριους και μικρούς σκιέρ, έτσι καλύπτει όλα τα γούστα.

Το Μαίναλο υπήρξε κάποτε το λημέρι του τραγοπόδαρου Θεού Πάνα και αποτέλεσε υλικό έμπνευσης για πλειάδα μύθων, που διατηρούνται μέχρι σήμερα.

Η διαδρομή ήταν πάρα πολύ ευχάριστη πάνω σε τόσα πολλά χιονιά, ενώ τα έλατα είχαν στολιστεί με νιφάδες. Θαυμάσαμε τα πανέμορφα τοπία, παίξαμε με τα χιόνια και αποτυπώσαμε όλα αυτά που είδαμε στο μυαλό μας, στο φωτογραφικό φακό και σε κάμερα. Έτσι θα μείνουν για πάντα μέσα μας, σαν να ήταν η ίδια στιγμή που τα ζήσαμε. Λίγο πριν το χωριό Βλαχέρνα (υψ.940μ.) χάλασε απότομα ο καιρός, καθότι ο Μάρτης είναι Ιανός και άρχισαν να πέφτουν άσπρες νιφάδες από τον ουρανό, οι οποίες κολλούσαν πάνω μας και σιγά - σιγά γίναμε χιονάνθρωποι. Το θέαμα ήταν καταπληκτικό και μοναδικό.

Πάνω από το χωριό Βλαχέρνα στα βράχια ενός κάθετου γκρεμνού είναι σκαρφαλωμένη η Ιερά Μονή της Ελεούσας του 9ου αιώνα με τοιχογραφίες. Όλη η διαδρομή κράτησε τεσσερισήμισι περίπου ώρες. Ακολούθησε γεύμα σε ταβέρνα του χωριού με ζωντανή μουσική και χορούς. Επιστρέψαμε το βράδυ με το λεωφορείο στο καταφύγιο της Οστρακίνας.

Λούσιος - Δημητσάνα 23 Μαρτίου

Το λεωφορείο μας μετέφερε στο όμορφο ορεινό χωριό Δημητσάνα η αρχαία Τεύθις. Δυο αντικριστοί λόφοι στα 1100 μέτρα είναι στολισμένοι με παλιά πέτρινα κτίρια. Το πρώτο που τραβάει το βλέμμα είναι τα καλοδιατηρημένα αρχοντικά, στο αρχοντικό Αντωνοπούλου στεγάζεται το Λαογραφικό και Αρχαιολογικό Μουσείο. Στο κτίριο της Τρανής Σχολής στεγάζεται η βιβλιοθήκη, ενώ το σπίτι του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’ φιλοξενεί το εκκλησιαστικό Μουσείο.

Η Δημητσάνα ήταν η «Μπαρουταποθήκη» της επανάστασης του 21, με τουλάχιστον 14 μπαρουτόμυλους και άλλους 90 στην ευρύτερη περιοχή. Στο «Κεφαλόβρυσο» του Αϊ Γιάννη επισκεφτήκαμε τα παλιά κτίσματα των βυρσοδεψείων και των μπαρουτόμυλων που έχουν ανακαινιστεί, για να γίνουν σπάνιο είδος του Μουσείου Υδροκίνησης. Η μόνιμη υπόκρουση είναι ο αχός του Λούσιου ποταμού, που άλλοτε σαν μελωδία και άλλοτε σαν «λευκός θόρυβος» χαλαρώνει την ψυχή και το σώμα. Λένε πως στη Δημητσάνα χάνει κανείς την αίσθηση του χρόνου και ας σημαίνει τις ώρες το τεράστιο πέτρινο ρολόι.

Κατηφορίσαμε για τις όχθες του Λούσιου ποταμού, που πήρε το όνομα Λούσιος, γιατί έλουσαν στα νερά του το νεογέννητο Δία. Ο Λούσιος σχηματίζεται από την ευρύτερη περιοχή της Δημητσάνας με συνολικό μήκος 26 χιλιόμετρα και είναι παραπόταμος του Αλφειού ποταμού.

Οι γύρω βουνοκορφές και πλαγιές ήταν κατάλευκες με τα χιόνια που είχαν πέσει πρόσφατα και είχαν τροφοδοτήσει το ποτάμι με άφθονα ορμητικά νερά. Η πρώτη μας στάση έγινε στη Νέα Μονή Φιλοσόφου (Κοίμησης Θεοτόκου) του 1699 με βυζαντινές τοιχογραφίες, στην οποία λειτουργούσε η παλιά Σχολή Ελληνικών Γραμμάτων. Η Μονή στέκεται στην άκρη ενός μεγάλου κάθετου βράχου πάνω από το φαράγγι και είναι ο μόνιμος φύλακας της κοιλάδας του Λούσιου.

Ένα πλακόστρωτο μονοπάτι μήκους οκτακοσίων μέτρων μας οδήγησε πιο κάτω μέσα στον κάθετο γκρεμνό, στην Παλιά Μονή Φιλοσόφου, όπου υπήρχε το κρυφό Σχολειό. Η μονή σήμερα είναι εγκαταλειμμένη και τα σημάδια της φθοράς στα κτίσματα μέσα στο βράχο είναι ορατά.

Συνεχίσαμε την κάθοδο μας παράλληλα με το Λούσιο και βρεθήκαμε στο γεφύρι του «Χαστούπη», εδώ το ποτάμι στριμώχνεται με τους βράχους εκατέρωθεν, η στάθμη ανεβαίνει, γίνεται άκρως επικίνδυνο για όποιο το πλησιάσει και θορυβεί πολύ. Διακόσια μέτρα πιο πάνω από το γεφύρι και κάτω από τη Μονή Φιλοσόφου την άνοιξη του 2007 ύστερα από καταρρακτώδη βροχή που είχε προηγηθεί, παρέσυρε το ρέμα πεζοπόρους, που ήταν μέσα στο ποτάμι και τους έπνιξε.

Η Ιερά Μονή του Προδρόμου βρίσκεται σκαρφαλωμένη στα μέσα μιας κάθετης ορθοπλαγιάς. Λες και ο τεράστιος αυτός κάθετος βράχος, άνοιξε το στόμα του και πάγωσε, έμειναν τα δόντια του, που είναι τα κελιά κρεμασμένα στον γκρεμό.

Σύμφωνα με μια άποψη η μονή κτίστηκε στα τέλη του Ι2ου αιώνα στη θέση παλαιών ασκητηρίων που υπήρχαν από το 10ο αιώνα. Στις γύρω πλαγιές υπάρχουν πολλά ασκητήρια, μοναστήρια και βυζαντινές εκκλησίες. Έτσι δικαίως μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την περιοχή του Λούσιου ως τους Αγίους τόπους της Πελοποννήσου. Το 1821 πολιόρκησαν οι Τούρκοι το μοναστήρι, αλλά δεν μπόρεσαν να το καταλάβουν.

Ο Λούσιος προλαβαίνει να περάσει κάτω από 16 γεφύρια όπως λένε, να συναντήσει ασκητήρια, νερόμυλους και περισσότερες από 100 νεροτριβές μεταφέροντας την παγωμένη ανάσα του.

Ο Λούσιος για τους μοναχούς των μοναστηριών είναι «σύντροφος» για τους νεαρούς ντόπιους «παιχνίδι» και για τους γέροντες «δουλευταράς». Η δική μας απάντηση είναι ότι: Ο Λούσιος είναι πηγή ζωής και συντηρεί το μαγευτικό κόσμο του φαραγγιού τώρα και εκατομμύρια χρόνια. Ο Παυσανίας θεωρεί το Λούσιο ως το «πιο κρύο από τα άλλα ποτάμια....»

Ακολουθήσαμε ένα πολύ καλά διαμορφωμένο μονοπάτι και φθάσαμε μετά από μισής ώρας πορεία στην Αρχαία Γόρτυνα. Οι πληροφορίες προέρχονται από τον περιηγητή Παυσανία, που κατέγραψε στα «Αρκαδικά» του την τότε εικόνα της πόλης. Ήταν μια λαμπρή πόλη που άκμασε τον 4ο π.χ. αιώνα, υπήρχε ο ναός του Ασκληπιού και της Υγείας φτιαγμένος από τον Παριανό γλύπτη Σκόπα.

Ο Δήμος της Γορτυνίας είναι σήμερα αδελφοποιημένος με το δικό μας Δήμο Γόρτυνας της Μεσαράς.

Μετά το γεφύρι της αρχαίας Γόρτυνας το ποτάμι είναι πιο ομαλό και στρωτό, εκεί δοκιμάζουν την αντοχή τους οι τολμηροί που κολυμπώντας ή κάνοντας ράφτινγκ αναζητούν λίγη από τη θεϊκή του δύναμη. Το σεργιάνισμα στα μονοπάτια του Λούσιου κράτησε περίπου πέντε ώρες.

Το λεωφορείο από την αρχαία Γόρτυνα μας μετέφερε έξω από την όμορφη Δημητσάνα, όπου εγκατασταθήκαμε στο παραδοσιακό πέτρινο συγκρότημα ΚΟΥΣΤΕΝΗΣ.

Μαίναλο 24 Μαρτίου

Έξω από το χωριό Καρδαρά (υψ.1000μ) οι ορειβάτες χωριστήκαμε σε δυο ομάδες, με οδηγούς συναδέλφους από τον Ορειβατικό της Τρίπολης. Η πρώτη ομάδα ανηφόρισε μέσα από τα έλατα και τα χιόνια για την κορφή «Αιντίνη» (υψ1849μ), αποδείχτηκε πολύ δύσκολη πορεία και ανεβαίνοντας αυξάνονταν το ύψος του χιονιού. Στην κορφή του βουνού φυσούσε θυελλώδης άνεμος, που δεν τους επέτρεψε να σταματήσουν και άρχισαν αμέσως την κάθοδο προς το χωριό Ροεινό (υψ1120μ.). Το χωριό είχε πολύ λίγους κατοίκους σχεδόν έρημο, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα περισσότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας.

Η δεύτερη ομάδα ακολούθησε το ίδιο ακριβώς δρομολόγιο παρακάμπτοντας την κορφή και κατηφόρισε στο χωριό Ροεινό, που ήταν το σημείο συγκέντρωσης. Ήταν μια πιο ξεκούραστη διαδρομή κάνοντας διάσχιση του Μαινάλου, ανεβήκαμε σε μέγιστο υψόμετρο 1500 μέτρων και κράτησε τέσσερις ώρες, ενώ η πρώτη κράτησε περίπου 6 ώρες. Απολαύσαμε τα χιονισμένα τοπία με σύμμαχο τον σχετικά καλό καιρό.

Το βράδυ στο ξενοδοχείο ακολούθησε το καθιερωμένο αποχαιρετιστήριο γλέντι των ορειβατών, που κράτησε μέχρι αργά το βράδυ.

Επιστροφή 25 Μαρτίου

Αφήσαμε πίσω μας τη γραφική Δημητσάνα και κατηφορίσαμε για το πανέμορφο και γραφικό Ναύπλιο, αφού προηγουμένως κάναμε μια μικρή στάση υπό βροχή στη μαγευτική Βυτίνα στους πρόποδες του Μαινάλου. Σήμερα είναι διπλή εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της Παλιγγενεσίας του Ελληνικού κράτους από την Οθωμανική τυραννία. ‘Ήταν ημέρα Εθνικής υπερηφάνειας με σημαιοστολισμούς, δοξολογίες και παρελάσεις, ενώ μεγάλος αριθμός της σπουδάζουσας νεολαίας έφερε παραδοσιακές στολές.

Το παλιό Ναύπλιο αποτελεί σπάνιο αρχιτεκτονικό πολεοδομικό σύνολο νεοκλασικής πόλης. Η πόλη θυμίζει την όμορφη κόρη του παραμυθιού, που τη φύλαγε ο ακοίμητος δράκος. Μόνο που εδώ οι «δράκοι» είναι τα τρία κάστρα της, κτισμένα πάνω σε πέτρινους όγκους. Η Ακροναυπλία που φυλακίστηκαν χιλιάδες αντιστασιακοί από τους Γερμανούς το 1941-44, το Παλαμήδι με τα 857 σκαλιά και το κελί που φυλακίστηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και το Μπούρτζι που είναι ένα οχυρωμένο νησάκι από τους Βενετούς. Τα τρία αυτά κάστρα είναι οι φύλακες της πόλης και ταυτόχρονα τα σύμβολα που τη χαρακτηρίζουν .

Όλοι μας αποκτήσαμε νέες εμπειρίες, βιώσαμε νέες καταστάσεις, είδαμε νέες παραστάσεις σεργιανίζοντας στα βουνά της όμορφης Αρκαδίας. Επιστρέψαμε με περισσότερη δύναμη για ν’ αντιμετωπίσουμε τα καθημερινά μας προβλήματα. Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό Μπάμπη Πυροβολάκη και τη βοηθό του Ζουμπούλη. Τον Ορειβατικό Σύλλογο Ηρακλείου που διοργανώνει τις εκδρομές εκτός Κρήτης, καθώς και τα παιδιά του Ορειβατικού Τρίπολης που μας οδηγούσαν στα πανέμορφα τοπία και βουνοκορφές του Μαίναλου.

Από τον Ορειβατικό Μοιρών πήραν μέρος, ο γράφων, ο Γιώργης Σπυριδάκης Πρόεδρος, ο Αποστόλης Παυλίδης Γραμματέας, ο Μανόλης Ντρετάκης μέλος του Δ.Σ. και τα μέλη του συλλόγου, Κλημαθιανάκης Γιάννης, Βολονάκης Μανέλης, Πετράκη Μαρία, Παυλίδη Κούλα και Τζομπανάκης Γιώργης.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΠΟΨΗ του νότου φύλλο 471 της 31-3-2009