Ψηλορείτης: ΑΡΑΔΑΙΝΑ- ΜΑΡΜΑΡΑ- ΛΟΥΤΡΟ

Τρίτη 10 Ιουλίου 2012

ΑΡΑΔΑΙΝΑ- ΜΑΡΜΑΡΑ- ΛΟΥΤΡΟ

ΑΡΑΔΑΙΝΑ - ΜΑΡΜΑΡΑ - ΛΟΥΤΡΟ

Του Δακανάλη Μανόλη

αντιπροέδρου Ε.Ο.Σ. ΜΟΙΡΏΝ

O Άγιος Ιωάννης Σφακιών (υψ.790μ) απέχει μόλις πέντε χιλιόμετρα από την Αράδαινα, έχει περίπου 15 μόνιμους κατοίκους, βρίσκεται κτισμένος μέσα σε ελαιόδεντρα και δάσος από πεύκα στις νότιες πλαγιές των Λευκών Ορέων. Εγκατασταθήκαμε στο μοναδικό ξενώνα του Αντώνη στη θέση «Αλώνια», δίπλα στο παλαιό αρχοντικό Σφακιανής λαογραφικής αρχιτεκτονικής, καμαρωτό με πυργίσκο και καμινάδα της οικογένειας Βαρδινογιάννη. Ακολούθησε πλούσιο δείπνο με Σφακιανά εδέσματα.

Στις 8 Ιουλίου 2012 μετά το πρωινό που συνοδεύονταν με Σφακιανές πίτες, βρεθήκαμε στον οικισμό της Αράδαινας, που είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη Αραδήν, η οποία αναφέρεται μεταξύ των 30 αρχαίων πόλεων της Κρήτης, που έκαναν συνθήκη με τον Ευμένη της Περγάμου το 2^ο αιώνα π.χ. Ο οικισμός λόγω βεντέτας για ασήμαντη αφορμή που έφθασε τα επτά θύματα, είχε εγκαταλειφτεί μετά το 1948. Τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια έγιναν αναπαλαιώσεις σε πολλά αρχοντικά. Σήμερα αποτελεί ένα εθνολογικό μουσείο της Σφακιανής αρχιτεκτονικής στα αρχοντικά με καμάρες, τζάκια και πυργίσκους.

Στην επανάσταση του Δασκαλογιάννη ( Ιωάννη Βλάχου) το 1770 παίχτηκε στην Αράδαινα το τελευταίο δράμα. Αποτελούσε την τελευταία γραμμή άμυνας των Σφακιανών στις επιθέσεις των Τούρκων. Στην εντυπωσιακή βυζαντινή εκκλησία του Αϊ Στράτηγου ήταν το στρατηγείο του Δασκαλογιάννη. Στις αλλεπάλληλες επιθέσεις των Τούρκων να περάσουν το φαράγγι από το μοναδικό πέρασμα, δεν τα κατάφεραν. Φαίνεται ότι κάποιος οδήγησε τους Τούρκους στα νώτα των επαναστατών οι οποίοι βρέθηκαν κυκλωμένοι και διαλύθηκαν. Τα γυναικόπαιδα υποχώρησαν μέσα στο φαράγγι της Σαμαριάς και σώθηκε μεγάλος αριθμός. (Πηγές: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ι.Δ. Μουρέλου σελ.176-182 τόμος 1^ος).

Η ζεύξη του φαραγγιού έγινε πριν από τριάντα περίπου χρόνια με μια σιδερένια γέφυρα ύψους 138 μέτρων δωρεά της οικογένειας Βαρδινογιάννη, που κατάγεται από τον Άγιο Ιωάννη Σφακιών. Από το 2000 έχουν αρχίσει πάνω από τη γέφυρα τα άλματα στο κενό των τολμηρών, που θέλουν να δοκιμάσουν τις αντοχές τους.

Κατηφορίσαμε από τον οικισμό στην κοίτη του φαραγγιού ακολουθώντας ένα αρχέγονο μονοπάτι από καλντερίμι με πολλές φουρκέτες, το οποίο συνέδεε την Αράδαινα με την Ανώπολη Σφακιών. Το φαράγγι έχει μήκος 7 χιλιόμετρα και είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα φαράγγια των Λευκών Ορέων. Έχει πλούσια βλάστηση, που αποτελείται από πεύκα, κυπαρίσσια, σφεντάμια, ενώ στην κοίτη κυριαρχούν οι πικροδάφνες, λυγαριές, θρούμπες και άλλοι θάμνοι. Έχει εντυπωσιακά ψηλά κατακόρυφα τοιχώματα στα οποία φύεται ο δίκταμος ή έρωτας ενδημικό των βουνών της Κρήτης. Η ορνιθοπανίδα είναι επίσης εντυπωσιακή και αποτελείται από ασβούς, λαγούς, πέρδικες, γεράκια, γύπες, αίγαγρους και άλλα. Στη διαδρομή υπάρχουν μερικά δύσκολα περάσματα που απαιτούν αυξημένη προσοχή προς αποφυγή ατυχήματος. Λίγο πριν τη διακλάδωση για τον οικισμό Λιβανιανά υπάρχει η μοναδική μικρή πηγή μέσα στο φαράγγι.

Ανάλογη ήταν η έκπληξη αντικρίζοντας τη μαγευτική παραλία στα Μάρμαρα με τα πεντακάθαρα νερά του Νότιου Κρητικού Πελάγους και τη μαύρη σπειρωτή άμμο. Απολαύσαμε ένα μοναδικό μπάνιο στα κρυστάλλινα νερά της θάλασσας.

Από τα Μάρμαρα ακολουθήσαμε ένα αρχέγονο παραλιακό μονοπάτι, που αρχίζει από τη Χρυσοσκαλίτισσα, διασχίζει όλο το Νομό Χανίων και καταλήγει στη Χώρα των Σφακιών.

Ο οικισμός του Φοίνικα με τα λίγα σπίτια και ξενοδοχεία είναι κτισμένος στον όρμο που ήταν το αρχαίο λιμάνι της πόλης Φοίνιξ και επίνειο της Αραδήν. Ο Φοίνικας αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη, γιατί λόγω μεγάλης κακοκαιρίας προσάραξε στον εκεί όρμο, το πλοίο που μετέφερε τον Απόστολο Παύλο στη Ρώμη το 61 μ Χ. (Πράξεις των Αποστόλων σελ.248 Κεφ. κ ζ΄, 14).

Λίγο πριν το Λουτρό πάνω στο ύψωμα δεσπόζει ο Τούρκικος Κουλές, που βρίσκεται σε αρίστη κατάσταση. Κτίστηκε στην μεγάλη επανάσταση του 1866-69 από τον Αβνή Πασά, μαζί με άλλους 150 σε στρατηγικά σημεία της Κρήτης. Τελικά οι κουλέδες αυτοί αποδείχτηκαν καταστροφικοί για τους Κρητικούς, γιατί σχεδόν απέκοψαν την ενδοεπικοινωνία τους.

Το Λουτρό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά σε ένα κόλπο στην είσοδο του οποίου υπάρχει ένα μικρό νησάκι. Έτσι έχει δημιουργηθεί ένα φυσικό λιμάνι, όπου τα πλοία μπορούν να είναι ασφαλή το χειμώνα. Όλα τα οικοδομήματα είναι άσπρα με μπλε κουφώματα και η αρχιτεκτονική τους δομή μοιάζει με « Κυκλαδίτικο» χωριό. Στο Λουτρό δεν υπάρχουν μεγάλα ξενοδοχεία, ούτε είναι γεμάτοι με κίνηση οι δρόμοι, δεν υπάρχουν πολυσύχναστα εστιατόρια, ούτε καν αυτοκίνητα κυκλοφορούν εκεί, γιατί δεν πάει δρόμος. Εξυπηρετείται με πλοίο από τη Χώρα των Σφακιών και με τα πόδια από το πανάρχαιο μονοπάτι. Στο Λουτρό στην Επανάσταση του 1821 ιδρύθηκε η πρώτη Καγκελαρία σε ένα οίκημα που αργότερα στέγασε το Δημοτικό Σχολείο.

Από το Λουτρό εννέα ορειβάτες προτιμήσαμε το παραλιακό μονοπάτι για τη μοναδική παραλία των Γλυκών Νερών, η οποία είναι γνωστή στο πανελλήνιο. Ήπιαμε παγωμένο πεντακάθαρο νερό από τους λάκκους που υπάρχουν στην άμμο, το νερό των οποίων τροφοδοτείται από υπόγειο ποτάμι των Λευκών Ορέων. Στη συνέχεια απολαύσαμε το μπάνιο μας στα πεντακάθαρα και μοναδικά νερά της παραλίας. Στη Χώρα των Σφακιών ή Εμπρόσγιαλος καταλήξαμε ύστερα από έξι συνολικά ώρες πορείας. Τα τελευταία τριάντα και πλέον χρόνια αποτελεί τουριστικό θέρετρο.

Ήταν μια πάρα πολύ ευχάριστη πορεία, την οποία έχουμε κάνει οι παλαιότεροι ορειβάτες πολλές φορές στο παρελθόν. Μείναμε κατενθουσιασμένοι και οι τριάντα ένας ορειβάτες και ορειβάτισσες του Ορειβατικού Συλλόγου Μοιρών, με αρχηγούς το Γιώργη Σπυριδάκη και Μανώλη Ντρετάκη.

Μοίρες 9 Ιουλίου 2012

Αναρτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2012 στο mires46.blogpot.com.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΠΟΨΗ του νότου φύλλο 637 στις 17-7-2012.